Dương Châu cách Túc Châu đến năm, sáu trăm dặm, ở Dương Châu vẫn có thể cảm nhận được sức chấn đủ chứng tỏ tình hình thiên tai nghiêm trọng thế nào.
Dương Châu dồi dào vật tư, Lâm Tông Khanh là Thứ sử Dương Châu, không cần đợi tấu chương được triều đình phê chuẩn gửi về đã tức tốc bắt tay với Tư mã Dương Châu triệu tập binh mã dùng được trong thành và thu gom lương thực, vật tư áp tải đi Túc Châu.
Toàn thể chùa Linh Nguyên thảo luận cả ngày trời, thấy người xuất gia nên có lòng từ bi, phổ độ chúng sinh, bèn cử mấy trưởng lão trong chùa dẫn vài người đến Túc Châu, vừa trấn an người sống, vừa siêu độ vong linh.
Tô Sầm cũng trong hàng ngũ lên đường.
Một vì cậu nghĩ mình từng có kinh nghiệm ở Túc Châu, có lẽ sẽ giúp được việc. Hai là cậu vẫn còn quan hệ sâu xa với Túc Châu, muốn quay lại xem nơi “trên chốn mây trắng” ấy.
Đoàn người xách nách lên đường, mỗi người đeo lương khô cho nửa tháng theo, họ không mong cứu tế được bao nhiêu nạn dân, ít nhất đừng tăng thêm gánh nặng cho Túc Châu. Hành trình đến Túc Châu vừa là trải nghiệm, cũng là tu hành, chỉ khi thấy hết nỗi khổ dân gian thực sự mới giác ngộ thấu triệt được đạo lý Phật pháp.
Đến đêm, họ dừng lại tại huyện Phù Ly cách thành Túc Châu mấy chục dặm. Trên đường tới, càng gần Túc Châu càng đổ nát nghiêm trọng, nhà sập người mất, mọi thứ như đều bị một màu xám u ám che phủ, đâu còn dáng vẻ của “châu này đệ nhất Hoài Nam”.
Lúc này đã là ba ngày sau động đất, đất đai nứt nẻ, nhà cửa đổ sập, có những thôn bị san phẳng hoàn toàn, những người còn sống sót rúc vào nhau trong túp lều dựng tạm. Kích động ban đầu qua đi, nay từng khuôn mặt xám xịt dại ra, ngoài thở ra thì chẳng khác nào những cái xác biết đi.
Cách đó không xa, những thi thể chưa kịp xử lý chồng chất, cỗ thì thiếu tay thiếu chân, cỗ thì mặt mày biến dạng, bắt đầu tỏa ra mùi hôi thối.
Hai sa di ít tiếp xúc nhiều sợ tái mặt, nhắm mắt luôn miệng niệm “A Di Đà Phật”, cả mấy trưởng lão đã coi nhẹ sống chết cũng nhíu mày, ngồi quây xuống niệm chú Vãng Sanh.
Tô Sầm còn tạm bình tĩnh, sau những điều mắt thấy tai nghe ở Từ Châu, cậu đã chuẩn bị sẵn tâm lý rồi. Mạng sống chỉ như con kiến trước thiên tai, đó hoàn toàn không phải điều sức người chống lại được, con người có thể sống được đã là trời thương rồi, không mong cầu gì khác nữa.
Đoàn người dừng lại tại một bãi đất trống đầu thôn, nhóm lửa chia thức ăn và nước. Sương đêm rất dày, họ ngủ ngoài trời suốt đêm, ánh lửa chiếu lên khiến người họ lấp lánh hơi sương.
Nửa sau đêm thì tắt lửa, giữa chừng Tô Sầm tỉnh dậy mấy lần để rũ sương trên người, song vẫn cảm thấy cái lạnh len lỏi vào qua áo.
Vừa nằm xuống chưa bao lâu, cậu nghe tiếng sột soạt loáng thoáng, vừa mở mắt ra thì đụng phải đôi con mắt đen ngòm.
Tô Sâm nghĩ đến động vật trước tiên, nhưng lát sau lại nhận ra không phải, rõ ràng thứ vừa lén lút lần mò cạnh cậu là tay người.
Hai người nhìn nhau một hồi, ánh mắt của đối phương thoáng do dự, sau đó có lẽ nghĩ rằng đằng nào cậu cũng tỉnh rồi, đã làm phải làm tới bến, bèn túm ngay tay nải cạnh Tô Sầm rồi bỏ chạy.
Tô Sầm tức tốc đuổi theo, tới nửa đường mới phát hiện không chỉ có một người ở đây. Bãi đất trống họ đang ở bị mấy người dân nhếch nhác ban ngày bao vây, thấy người cướp túi lúc trước lấy một chiếc bánh cao lương ra, ánh mắt chần chừ của họ lập tức thay đổi.
Đó là ánh mắt của sói đói khi thấy thức ăn.
Tô Sầm chỉ kịp đánh thức hai sa di bên cạnh, một đám người đã ào ào xông lên, như nước lũ, như thú dữ, thoắt cái đã cướp sạch tay nải họ mang theo.
Các hòa thượng bừng tỉnh, thấy cảnh tượng trước mắt đều ngẩn ra, mãi sau mới nhận ra chuyện gì xảy ra.
Thậm chí đám người kia còn chẳng kịp đi xa, họ giật đồ xong chạy vài bước đã mở ra tìm thức ăn rồi nhét vào miệng ngấu nghiến.
Tô Sầm che chở hai sa di ở phía sau, song cậu vẫn cảm nhận được hai cơ thể nho nhỏ kia đang run rẩy.
Họ sinh ra trong chùa, có sư phụ thương, sư huynh che chở, chỉ gặp những thí chủ thành tâm hướng Phật, học những Phật pháp cao thượng, biết thế nào phần “con” trong hai chữ con người khi ở đường cùng.
“Họ chưa ăn cơm à?” Một sa di kéo tay áo Tô Sầm, run rẩy hỏi.
Tô Sầm nhíu mày: “Chắc là vậy.”
“Nhưng họ ăn hết đồ của chúng ta rồi, chúng ta cũng không có gì ăn nữa.”
Tô Sầm mím môi, trấn an hai người. Nhìn lại các hòa thượng khác, chỉ thấy họ cũng đang nhíu mày, mấy trưởng lão lần tràng hạt thoăn thoắt, hẳn cũng lo nghĩ vấn đề này.
Ra trận chưa thắng đã bỏ mình, họ còn chưa tới cổng thành Túc Châu đã bị cướp sạch thức ăn, giờ coi như bị nhốt tại đây, đi không được về không xong.
Tô Sầm đưa hai sa di sang chỗ hòa thượng, sau đó đi một mình tới chỗ một thôn dân chưa chạy xa. Người họ rất gầy, trông vẫn còn là một đứa trẻ choai choai, bấy giờ đang rụt vai cúi đầu ăn nhồm nhoàm.
Tô Sầm vỗ nhẹ lên vai nó, người kia ngẩng phắt lên, thấy Tô Sầm thì sặc bánh, ho hết vụn bánh lên người cậu.
Tô Sầm thấy thế cũng không nói được gì nữa, đành bảo: “Ăn trước đi, ăn xong nói sau.”
Người kia cảnh giác nhìn cậu, thấy Tô Sầm không định cướp lại thật mới vùi đầu ăn tiếp.
Thấy người kia ăn lương khô khô cứng mà chẳng kịp nhai đã nuốt vội, Tô Sầm đưa túi nước bên cạnh cho nó, nó chần chừ nhìn cậu, sau đó nhận nước tu ừng ực mấy ngụm mới nuốt được.
Mãi người nọ mới ăn xong, một túi lương khô không còn bao nhiêu miếng nguyên vẹn nữa.
Tô Sầm hỏi: “Các ngươi không ăn mấy ngày rồi?”
Người nọ chần chừ một lát, nói nhỏ “Ba”.
Cũng tức là từ khi động đất xảy ra họ vẫn chưa ăn gì. Tô Sầm nhíu mày: “Túc Châu gặp chuyện lớn như vậy, triều đình không hỗ trợ thiên tai à?”
Người nọ lắc đầu, không biết là chưa có hay là không có.
Mấy hòa thượng thấy Tô Sầm không sao cũng xúm lại, chỉ nghe Tô Sầm hỏi tiếp: “Dù bạc triều đình chưa tới nơi thì vật tư từ Dương Châu cũng phải đến rồi chứ?”
Lâm Tông Khanh đích thân chuẩn bị vật tư, không thể có sai sót gì được, Tô Sầm nói: “Hẳn vật tư đã đến thành Túc Châu rồi, thành Túc Châu cách chỗ này không tới trăm dặm, sao các ngươi không tới đó?”
Người kia chọc tay qua một lỗ thủng trên áo, cúi đầu nói nhỏ: “Không vào được.”
“Không vào được? Không vào được cái gì?” Tô Sầm cau mày: “Không vào được thành Túc Châu?”
…
Không kịp đợi trả lời, người kia ngẩng đầu thấy người phe mình đã đi hết, chỉ còn một đám hòa thượng trọc đầu vây quanh thì hoảng hốt đứng dậy đẩy Tô Sầm, co giò bỏ chạy.
Tô Sầm lùi lại hai bước mới đứng vững được, đoạn đăm chiêu nhìn về phía người kia biến mất.
Trưởng lão bước lên hỏi: “Thí chủ, người đó nói gì vậy?”
Tô Sầm khẽ lắc đầu, chỉ mấy chữ ít ỏi không đủ nhận ra nguyên cớ gì, cậu đành bảo: “Hôm nay tạm thế đã, còn mấy canh nữa là trời sáng, sớm mai chúng ta vào thành xem thử.”
Nửa đêm còn lại không ai dám ngủ, tiếng trở mình sột soạt vang lên liên tục, hai sa di kia thì ôm lấy nhau, hẳn đã bị dọa sợ.
Tô Sầm nhìn vì sao lẻ loi cuối chân trời đến khi trời sáng.
Sớm hôm sau, mọi người không ăn sáng, các hòa thượng ôn bài sớm với quầng mắt thâm sì. Tô Sầm thu dọn hành lý đơn giản rồi tất cả khởi thành đến thành Túc Châu.
Huyện Phù Ly không xa thành Túc Châu lắm, đoàn người đến cổng thành trước buổi trưa. Quả nhiên, ngoài cổng thành là từng hàng quan binh canh gác, phải kiểm tra kĩ càng mới được vào thành.
Các hòa thượng không nói dối, chỉ có thể khai thật. Tô Sầm thì bảo mình là người Dương Châu tới làm ăn, quan binh nghe thế không làm khó cậu nhiều, chỉ nhìn từ trên xuống dưới một lượt rồi cho qua.
Vừa vào trong thành, cậu nghe tiếng tranh chấp vang lên phía sau. Tô Sầm quay lại nhìn, chỉ thấy hai vợ chồng già ăn mặc tả tơi bị hai tay lính cầm thương chặn lại, kiên quyết không cho vào.
“Sao vậy?” Tô Sầm hỏi.
“Đi nhanh đi, đừng có lo chuyện bao đồng.” Một tên lính quát Tô Sầm, sau đó có thêm hai tên nữa đi lên, kéo vợ chồng già kia ra ngoài.
Tô Sầm mím môi, đành quay đầu đi tiếp.
Trong thành Túc Châu không tan hoang đổ nát như bên ngoài, cũng có nhà cửa đổ sập nhưng khá hơn ngoài kia nhiều lắm, hơn nữa ai nấy ăn mặc chỉnh tề, tinh thần sáng láng, đang khí thế sửa sang lại nhà cửa. Lều cháo cách đó không xa ngay ngắn trật tự, cháo đặc không loãng, thậm chí còn có một túp lều tạm để mọi người ngồi ăn.
Thoạt trông đúng là cảnh tượng náo nhiệt hưng thịnh.
Mỗi tội giả đến mức đáng sợ.
Nhìn quanh phố, ai cũng mang khuôn mặt vui vẻ lạc quan, phần nhiều là thanh niên trai tráng, song chẳng có mấy người già, phụ nữ trẻ em. Vả một nơi vừa trải qua thiên tai thế này lại chẳng có chút không khí u buồn nào, chỉ có vẻ phồn hoa đầy giả dối.
Đang mải nghĩ, một người chợt lao ra từ trong ngõ va vào Tô Sầm, hai người cùng ngã ra đất.
Tô Sầm bị đụng tối mặt, chưa kịp đứng dậy đã có thêm mấy người đuổi theo ra, mấy người kia chạy lên ghì người lúc đầu xuống đất.
Mấy hòa thượng dìu Tô Sầm dậy. Cậu quan sát cảnh tượng trước mắt, người đuổi là quan sai, còn người bị đuổi thì mặc áo vải bẩn thỉu, mặt xanh lét, tay chân buông thõng không còn sức vùng vẫy.
Mấy quan sai không nói không rằng, áp giải người đi luôn. Tô Sầm bèn hỏi với theo: “Người này làm sao thế?”
Một quan sai nghe tiếng mới quay lại nhìn cậu, bực dọc nói: “Quan phủ bắt trộm.”
“Tôi không phải trộm, tôi…” Người bị áp tải vội nói, song chưa kịp dứt câu đã bị nện một đấm vào bụng, hắn đau điếng nhe răng, không nói được gì nữa.
“Nhưng ta thấy rõ ràng hắn không còn cả sức trói gà, mặt mày trắng bệch, bước chân lảo đảo, hẳn là chưa ăn gì mấy ngày rồi. Nếu ta đoán không lầm thì hẳn đây là nạn dân trốn vào nhỉ?” Tô Sầm bước lên: “Các ngươi định dẫn hắn đi đâu?”
Quan sai quay lại cười khẩy với Tô Sầm: “Nói thật với ngươi vậy, có quan lớn trong kinh tới đây thị sát, đại nhân nhà ta đã dặn phải đuổi hết nạn dân ra ngoài. Trong phạm vi mười dặm quanh thành Túc Châu không được có bóng nạn dân nào hết, đỡ quấy rầy khâm sai đại nhân.”
Quan lớn? Kinh thành? Tô Sầm không kịp nghĩ nhiều, vội nói: “Triều đình phái người xuống thị sát tình hình thiên tai, không phải để xem các người lá mặt lá trái, các người đuổi hết nạn dân đi để người ta xem cái gì?”
“Nạn dân hả, chúng ta có đây.” Đám quan sai bật cười: “Khắp nơi đây toàn là nạn dân, chẳng qua đại nhân chúng ta giỏi lo liệu, mọi người đồng tâm hiệp lực, đã khôi phục lại bình thường sau thiên tai thảm trọng.”
“A Di Đà Phật, cứu một mạng ngươi hơn xây bảy tòa tháp.” Mấy hòa thượng nhớ lại những nạn dân như sói đói hôm qua, bèn chắp tay với đám quan sai: “Thí chủ đuổi họ đi như vậy, họ sẽ chết đói mất.”
“Không chỉ đuổi chúng, các ngươi cũng phải đi.” Mấy tên quan binh hung ác nhìn họ, tay rút kiếm, chân bước lại gần: “Nếu chúng bây đã biết thì không thể ở lại đây được nữa.”
Tô Sầm thầm than không ổn, hèn gì mấy tên này chịu nói cho họ nghe, hóa ra đã có ý đuổi họ ra ngoài cùng nạn dân rồi. Tô Sầm cắn răng, tầm quan trọng của chức tước nằm ở lúc này đây, trước kia một quan nhỏ tòng lục phẩm như cậu đã dám đến nha môn Lễ bộ tranh chấp, nay còn không đối phó nổi mấy tên quan sai. Cậu đi thì không sao, nhưng mấy nạn dân ngoài kia biết làm thế nào? Họ còn gắng gượng về được Dương Châu, nhưng những nạn dân kia đã nhịn đói mấy ngày, sức đâu đi đường dài nữa?
Chùa Linh Nguyên nhỏ, ít người, văn tăng nhiều hơn võ tăng, Tô Sầm đành chắn phía trước các hòa thượng, nói: “Ta muốn gặp đại nhân của các ngươi, Thứ sử Dương Châu Lâm Tông Khanh, Lâm đại nhân là thầy ta, lần này Túc Châu gặp nạn, thầy cũng gửi vật tư sang giúp đỡ, các ngươi cứ trình lại rồi đại nhân của các ngươi khắc biết.”
Mấy quan binh kia nhìn sau, đột nhiên mỉm cười: “Nếu vậy thì càng không thể để các ngươi ở lại, ngươi mà tố cáo các anh em ta trước mặt đại nhân thì chúng ta càng khó lấy lòng hơn rồi.”
Rút đao khỏi vỏ, đám quan sai bước lên: “Tốt nhất là ngoan ngoãn ra ngoài, đừng chê rượu mời muốn uống rượu phạt.”
Tô Sầm hết cách, chỉ đành đứng thẳng người đối mặt, cậu không tin đám quan sai này dám trắng trợn giết người giữa phố.
Hai bên không ai chịu thua, tên quan sai tức quá hóa giận bèn vung cao thanh đao, chuẩn bị cho đám người này biết mặt. Nơi này toàn nạn dân, một hai kẻ chết có ai quan tâm chứ?
Một tiếng “keng” vang lên, thanh đao rơi xuống đất, quan sai cầm đao ôm tay nhìn lên: “Kẻ nào? Kẻ nào đánh lén ta?!”
Mọi người đồng loạt nhìn về phía âm thanh, chỉ thấy có người đánh xe ngựa tới giữa khói bụi mịt mù, con ngựa đỏ thẫm hí dài khi bị kéo cương rồi dừng lại ngay trước mặt, một đôi mắt sâu thẳm rũ xuống, dịu dàng nhìn một người.
Lúc này Thứ sử Túc Châu mới thong thả chạy đến, vừa bắt kịp thì lập tức trèo xuống quỳ: “Thứ sử Túc Châu Dương Vạn Hoành tiếp giá chậm, xin Vương gia thứ tội.”