Tác giả: Tịch Quyên
Bên kia cầu đang trình diễn một màn chiến tranh giữa các
thôn oanh oanh liệt liệt, chấn động lòng người như vậy, nhưng hai cô bé
thôn Tiểu Quy lại không hề để ý, cũng không gia nhập. Trên thực tế, hai
cô trốn rất khá, từ trước khi bọn trẻ hai thôn giằng co trên cầu, các cô đã tìm chỗ nước cạn của con suối, chịu đựng cái lạnh lẽo của nước suối
mà lội qua, đến được phía Bắc thôn Đại Thụ chờ sớm hơn bọn kia.
Thôn Đại Thụ tuy không phải thôn giàu nhất bốn thôn nhưng cũng
xem như không tệ, ít nhất họ có dư tiền mở học quán mở mang văn hóa,
thỉnh thoảng còn ảo tưởng trong thôn sẽ cho ra một tú tài.
Thôn Đại Thụ hai mươi ba năm trước cho ra một tú tài, mục tiêu
cả đời của tú tài nọ đương nhiên là thi cử nhân, sau đó thi tiến sĩ, làm đại quan gì gì đó; đây đồng thời cũng là kỳ vọng của thôn dân thôn Đại
Thụ. Vị tú tài nọ cả ngày chỉ biết đọc sách, ngoài đọc sách ra, cái gì
cũng không biết, ông được thôn trưởng mời, mở lớp dạy học, mỗi ngày dành chút thời gian dạy bọn trẻ trong thôn biết chữ, học phí do trong thôn
cung cấp, bảo đảm cả nhà ông được ấm no.
Dù không phải dạy học vấn gì cao thâm đủ để đi thi, căn bản chỉ
là dạy viết tên họ mình; người học khá hơn chút thì dạy tính toán và
những chữ thường dùng. Chỉ vậy thôi cũng đủ để thôn Đại Thụ ra vẻ “người đọc sách” cao quý. Trong một đám mù chữ thì người viết được tên họ mình chính là kẻ tài trí hơn người_____thôn dân thôn Đại Thụ chính là tự cảm thấy mình tốt đẹp như vậy.
Người thôn Đại Thụ tự nhận rất có khí khái văn nhân, đương nhiên vô cùng coi trọng lễ pháp; cái gọi là lễ pháp mà họ biết khởi nguồn từ
ba nơi: nghe người trong thành tán gẫu, nghe lời hát trong tuồng, và,
nghe từ người từng đi huyện thành thi tú tài, đi quận thành thi cống
sinh (thất bại), đi châu thành thi cử nhân (đương nhiên không đậu), cũng chính là vị tú tài duy nhất trong bốn thôn.
Thôn trưởng thôn Đại Thụ rất tin tưởng lễ pháp chắp vá từ ba nơi đó nhất định không sai, tất nhiên phải lập thành quy củ. Cho nên hai
mươi mấy năm nay, ông luôn dẫn dắt thôn dân cả thôn sống theo lễ pháp,
yêu cầu mọi người bất cứ giá nào cũng phải thực hiện lễ pháp trong việc
ăn mặc ở đi lại, dù không có của cải phong phú như các nhà giàu trong
thành cũng phải cố hết sức không thể bủn xỉn.
Thôn Đại Thụ không bủn xỉn lại thích thể hiện “lễ pháp”, mỗi khi có đại sự cưới hỏi ma chay gì đó chính là lúc bọn trẻ các thôn lân cận
thích nhất, bởi vì có thể có đồ ăn miễn phí.
Đây cũng là nguyên nhân hôm nay bọn trẻ thôn Đại Thụ tập trung
bày trận đón địch bên cầu thông với thôn Tiểu Quy_____đề phòng bọn trẻ
hung ác thôn Tiểu Quy xông tới cướp thức ăn bố thí.
Hôm nay là ngày hạ táng lão mẫu thân của Diệp đại gia - phú nông giàu nhất thôn Đại Thụ, vì lão mẫu thân của Diệp đại gia tám mươi tám
tuổi qua đời nên là hỉ tang, nghi thức long trọng náo nhiệt, các thứ đồ
cúng chuẩn bị đương nhiên vô cùng phong phú. Những thứ đồ cúng mà người
bình thường ngày Tết cũng không được ăn như bánh bao bột mì, chè viên,
bánh đậu chiên, nhà Diệp đại gia đều đã chuẩn bị khiến các thôn dân khi
bước lên thắp hương tế bái lão phu nhân đồng thời cũng nhịn không được
chảy nước miếng với thức ăn ngon thơm phức trên bàn cúng.
Những đồ cúng này dù đã đặt trên bàn cúng bảy ngày, có thể đã bị hư cũng không ngăn được sự thèm thuồng của mọi người với nó. Người lớn
còn đỡ, nuốt nước miếng rồi thôi; nhưng bọn trẻ thì không kiềm chế được, từ sớm đã tụ tập lại dùng nắm đấm để phân chia quyền sở hữu.
Đương nhiên, điều kiện tiên quyết là: không để bọn trẻ hung ác
thôn khác cướp đi. Cái gọi là bọn trẻ hung ác đương nhiên là chỉ mấy đứa thôn Tiểu Quy.
Loại hành động ngang ngược quá giới hạn này, dõi mắt khắp trăm
dặm cũng chỉ có người thôn Tiểu Quy làm được; những thôn khác không phải không có trẻ con hung ác nhà nghèo nhưng chưa từng thấy ai hung ác rành rành như vậy. Cho nên thủ lĩnh bọn trẻ thôn Đại Thụ rất biết tính toán, từ sớm đã kéo những đứa to con trong thôn canh giữ bên cầu, đề phòng
người của thôn Tiểu Quy đi qua.
Lúc bọn trẻ hai thôn vừa đánh vừa chạy tới bãi tha ma thì Tiểu Vân và Tiểu Phương đã đứng bên ngôi mộ mới của Diệp gia.
Người Diệp gia đã thực hiện xong nghi thức cuối cùng, những
người lớn tuổi đã theo thôn trưởng về trước dùng bữa và nghỉ ngơi, còn
lại những người trẻ tuổi tiểu bối của Diệp gia đang thu dọn đồ đạc,
chuẩn bị trở về.
Thôn Đại Thụ trọng lễ pháp, mà lễ pháp cũng không biết đã hình
thành như thế nào, dù sao thì từ hai mươi năm trước, hễ trong nhà có
tang sự, người ta đều sẽ đem những đồ cúng cuối cùng đặt trên bàn cúng
để lại bãi tha ma, nếu có người thật sự khó khăn sẽ tới bãi tha ma nhặt
những thứ đồ cúng nửa hư nửa thiu này về nhà chống đỡ qua mấy bữa, xem
như tang gia bố thí tích đức cho người chết; nếu người nhà nghèo sợ xúi
quẩy không chịu ăn thì bố thí cho chó hoang mèo hoang.
Diệp gia là phú nông giàu nhất thôn Đại Thụ, đồ cúng nhà họ
đương nhiên là đồ tốt nhất, bị người khác ham muốn không có gì bất ngờ.
Nhưng____không tới nỗi người của tang gia còn ở đây mà bày ra dáng vẻ ta tới lấy đồ cúng chứ? Như vậy khiến tang gia làm sao chịu nổi? Theo lý
thuyết, bất kể ai có quyết tâm lấy đồ cúng, dù đợi không được đến ngày
mai thì tốt xấu gì cũng phải đợi người Diệp gia đi hết mới ra tay chứ?
Đây là lễ pháp mà.
- Nhóc, tụi con là người thôn nào?
Một tiểu thanh niên Diệp gia tò mò hỏi.
Tiểu Phương vô thức định trả lời thì bị Tiểu Vân giẫm mất tiếng, dù không rõ tại sao nhưng cô vẫn ngoan ngoãn cắn môi, cúi đầu ra vẻ xấu hổ.
Một nàng dâu của Diệp gia tỉ mỉ đánh giá hai đứa trẻ áo quần lam lũ này, đoán theo trực giác:
- Là thôn Tiểu Quy à?
- Sao lại nghĩ đến thôn Tiểu Quy?
Thanh niên nọ cau mày hỏi.
- Hừ.
Nàng dâu khẽ hừ, lười nói. Ai cũng biết, trong bốn thôn quanh
đây, chỉ có thôn Tiểu Quy da mặt đặc biệt dày, tính tình đủ ngang ngược, khiến ba thôn kia phải cam bái hạ phong.
- Hai đứa là người của thôn Tiểu Quy à?
Thanh niên nọ tính tình rất tốt, cảm thấy nên hỏi cho rõ ràng để tránh trách lầm.
Tiểu Vân lắc đầu lia lịa, dùng giọng điệu lắp bắp của đứa trẻ thật thà chốn thôn quê nói:
- Tụi, tụi con là người của thôn Lý Gia. Tụi con muốn, muốn nhân lúc người thôn Tiểu Quy chưa đến, lấy một cái bánh ngô____tụi con không tham lam, chỉ lấy một cái thôi, cái nhỏ nhất là được____
Nói đến câu cuối, vẻ mặt cô bé đầy quẫn bách và đáng thương, khuôn mặt đen đúa biến thành màu đỏ tím.
- Không lẽ người thôn Tiểu Quy thật sự dám tới đây cướp?
Nàng dâu kia cất giọng the thé nói.
Những người khác của Diệp gia đều đã thu dọn đồ đạc xong, nghe
tiếng của nàng dâu kia thì đều đi sang bên này, mồm năm miệng mười
nói____
- Người thôn Tiểu Quy dĩ nhiên dám tới, có điều sợ là lúc này
không tới được. Sáng sớm ta đã nghe thê tử Trần gia nói Trần Đại Hổ nhà
cô ấy tụ tập cả đám trẻ chạy đến đầu cầu ngăn người, Vương Đại Thành đó
đúng là đủ ngang ngược, nhưng Trần Đại Hổ của chúng ta cũng không phải
giấy, nhất định sẽ không để chúng chiếm được chút lợi ích nào.
- Khó nói khó nói. Trần Đại Hổ tuy sức lớn nhưng chống không nổi kiểu đánh không cần mạng của bọn hung ác thôn Tiểu Quy đâu. Ta thấy,
đầu cầu kia, tám phần là thủ không được. Cuối cùng những thứ đồ cúng này vẫn để người của thôn Tiểu Quy cướp đi hơn phân nửa.
Có hàng xóm ác là nỗi đau chung của cả ba thôn cạnh thôn Tiểu
Quy. Bọn họ vô cùng thống hận, nhưng lại không dám gây chuyện, cố hết
sức không có bất kỳ lui tới nào với thôn Tiểu Quy, bình thường chấp nhận chịu thiệt một chút nhưng đáy lòng vẫn tức giận khó mà an ổn. Cho nên
bất kể lúc nào nơi nào người nào, chỉ cần nhắc tới thôn Tiểu Quy đều sẽ
cau mày.
- Đúng là không có vương pháp, người thôn Tiểu Quy thật càn rỡ!
Có người dậm chân than thở.
- Ơ! Mọi người nghe xem, có phải một đám trẻ đang chạy qua đây không?
Có người thính tai, mơ hồ nghe được tiếng ồn ào của bọn trẻ cách đó không xa.
- Ôi! Nhất định là người thôn Tiểu Quy tới rồi, ta đã nói Trần Đại Hổ thủ không được mà.
Lúc này người nam tử trẻ tuổi nói chuyện với hai đứa trẻ đầu
tiên cau mày suy nghĩ, đưa tay cầm lấy cái gùi trên tay Tiểu Vân.
Tiểu Vân nhút nhát không dám ngăn, chỉ lúng túng nói:
- Đại ca ca, trong gùi chỉ có hai gốc rau đắng và rễ cỏ, chẳng
đáng gì...ơ, nếu huynh muốn dùng gùi, lấy đi cũng không sao, trở về lại
đan một cái là được...
Người nam tử trẻ tuổi bị lời của đứa trẻ đàng hoàng làm xúc
động, bước chân đang đi về phía đồ cúng ngừng lại, xoay người cười với
Tiểu Vân, nói:
- Nhóc, đừng sợ, ta không lấy rau đắng của đệ, cũng không lấy
gùi của đệ, mấy đứa hung ác thôn Tiểu Quy sắp tới cướp đồ cúng rồi, ta
lấy một ít cho hai đứa, hai đứa mau theo hướng kia về thôn Lý Gia đi,
đừng để bọn thôn Đại Thụ thấy. Những thứ đồ cúng này, bọn chúng đã thèm
thuồng lâu rồi, còn lén phân chia xong nữa. Không ai lấy được sẽ không
có tranh chấp, nếu người có người không ắt sẽ náo loạn.
Nói xong, cậu ta càng đi nhanh hơn về phía đồ cúng, không lâu
sau đã đem hết những đồ cúng trông còn sạch sẽ chưa bị hư vào trong gùi, chỉ để lại chỗ cũ những món bị dính quá nhiều tàn nhang bụi bặm và
những món rõ ràng đã bị ôi thiu.
Thức ăn bẩn và hư đến mức hoàn toàn không thể cho vào miệng, tin rằng ngay cả những đứa trẻ có tính thổ phỉ hung ác bẩm sinh của thôn
Tiểu Quy cũng không muốn cướp; cho nên dù đồ cúng có bị chiếu cố thì
những thứ này cũng có thể yên ổn để lại. Mộ phần lão tổ tông dù sao cũng phải bày ít đồ đẹp mắt, suy cho cùng cũng là một ngôi mộ mới.
- Nào, đệ đeo vào, mau đi đi. Chúng ta cũng phải về.
Người nam tử trẻ tuổi cẩn thận khoác gùi lên lưng Tiểu Vân để cô đeo.
- Đúng đúng, huynh muội các ngươi mau đi đi! Nếu không đợi lát
nữa bọn hung ác thôn Tiểu Quy qua đây thì các ngươi ngay cả cọng cỏ cũng đừng mong giữ lại.
Nàng dâu nọ liên tục khoát tay đuổi người.
Tiểu Vân vẫn diễn cho đủ, vẻ mặt đầy bất an và cảm kích, bước chân cũng chần chừ, lúng túng nói:
-...Đại ca ca cho quá nhiều, con không cần nhiều như vậy, con, con có thể chia một ít cho họ...
- Ngươi cái đứa ngốc này! Nghèo đến vậy mà còn sinh ra cái tính
đàng hoàng, cả đời này của ngươi hết hi vọng rồi! Đi mau đi mau! Nhìn
cái bộ dạng ngốc của ngươi là ta phiền!
Nàng dâu nọ tính cách quả quyết gọn gàng, đau đầu nhất chính là
loại người tốt rách việc làm việc lê thê không dứt khoát này.
Những người Diệp gia khác cũng giống vậy, vừa tội nghiệp hai đứa trẻ nghèo khó mà đàng hoàng này, vừa không ưa nổi bộ dạng rụt rè của
chúng, chỉ muốn mau chóng đuổi hai đứa đi.
Nam tử trẻ tuổi kia là một người tốt bụng, dẫn hai đứa trẻ đến
một con đường tắt đi qua thôn Lý Gia, sau khi thấy họ biến mất trong
rừng cây mới quay lại hội họp cùng người nhà, rời khỏi bãi tha ma.
Người Diệp gia vừa ra khỏi bãi tha ma, người đi đầu suýt bị mấy
đứa trẻ đụng ngã, nhận ra là Vương Đại Thành của thôn Tiểu Quy, người
Diệp gia bĩu môi nhưng không nói gì, chỉ lùi lại mấy bước cách xa bọn
trẻ đang đấu đá lung tung, nghe bọn chúng kêu gào đòi lấy hết đồ cúng,
người Diệp gia đưa mắt nhìn nhau, vẻ mặt có chút khoái trá.
Hễ là chuyện có thể khiến người của thôn Tiểu Quy chịu thiệt đều khiến thôn dân của ba thôn kia vui vẻ thật lâu.
Không lâu sau, người Diệp gia thấy Trần Đại Hổ dẫn mấy đứa trẻ
nhớn nhác chạy tới, thậm chí chưa kịp chào hỏi người Diệp gia đã vọt vào bãi tha ma, nói những lời tức giận muốn khiến Vương Đại Thành đẹp
mặt____rất rõ ràng là đã chịu thiệt nhiều.
Người Diệp gia lại nhìn nhau mấy lần, cười trộm rồi lẳng lặng về thôn.
Tuy lần này thôn Đại Thụ không có được chỗ tốt nhưng thôn Tiểu
Quy phí nhiều công sức xông qua cướp cũng không cướp được gì, thật sự là hả lòng hả dạ.
- Tiểu Vân, tại sao bọn họ nhắc tới thôn Tiểu Quy chúng ta là cau mày?
Tiểu Phương hỏi.
- Bởi vì chúng ta nghèo, nghèo đến cùng cực, nghèo đến không cần mạng nữa.
- Bọn họ khinh chúng ta nghèo?
- Không phải. Bọn họ khinh chúng ta không nói đạo lý với bọn họ.
- Sống không nổi mà còn nói đạo lý gì chứ?
Tiểu Phương bĩu môi.
- Sống không nổi mà ngươi còn có sức để ý người ta có khinh ngươi hay không?
Câu nói nhẹ nhàng của Tiểu Vân đã đánh tan lòng tự ti và tự tôn của Tiểu Phương không còn tung tích.
- Tiểu Vân, người thôn Đại Thụ đủ ngu, chúng ta không chia thức ăn cho người khác đâu.
Tiểu Phương không nhịn được ló đầu lần thứ ba mươi hai vào trong gùi Tiểu Vân, vén lớp rễ cỏ rải phía trên ra một chút, nuốt nước miếng
nhìn những thứ bánh ngọt, bánh bao bột mì trong đó mà cười ngây ngô.
Những đồ cúng này trông rất ngon, cả đời cô cũng chưa từng thấy chứ đừng nói tới ăn.
Hai cô bé mấy ngày trước đã lên kế hoạch xong xuôi, phải tranh
thức ăn trước khi bọn Vương Đại Thành chạy tới, lấy một ít rồi mau chóng chuồn mất. Phong tục của thôn Đại Thụ là đồ cúng lễ bảy ngày sẽ đặt tại bãi tha ma, người khác lấy dùng hay tự ôi thiu đều mặc kệ. Các cô đã
nhắm tới đồ cúng này từ lâu, quyết định muốn tranh một ít nhưng không
ngờ người Diệp gia lại đích thân cho.
Chủ động đi lấy và được người khác bố thí, cảm giác không giống nhau.
- Có lẽ đến khi ngươi có đủ thức ăn rồi, ăn không nổi nữa, cũng sẽ đưa thức ăn mà ngươi không muốn ăn cho người khác.
Tiểu Vân không thích cảm giác được người khác bố thí nhưng cô hiện tại không có lựa chọn nào khác.
- Ta không có đâu. Đưa thức ăn cho người khác rồi bị người ta cười ngu ở sau lưng à? Ta lại không ngu.
Tiểu Phương hầm hừ nói xong, suy nghĩ một chút rồi lại nói:
- Nếu ta cho người khác thức ăn thì nhất định là người đó giúp
ta làm việc. Cho dù thấy người ăn xin sắp chết đói, ta cũng tuyệt đối sẽ không cho không. Khi ta không còn đói nữa thì mới nói đạo lý với người
ta. Đạo lý của ta chính là: giúp ta làm việc, ta sẽ cho thức ăn.
Cảm thấy mình rất có hùng tâm tráng chí nhưng không được Tiểu
Vân phụ họa, Tiểu Phương bất mãn chạy đến bên cạnh Tiểu Vân, kéo ống tay áo cô bé hỏi:
- Ngươi nói xem, đạo lý của ta như vậy có phải rất có đạo lý không?
- Ừ, ngươi cảm thấy có đạo lý là được.
Tiểu Vân trả lời rất qua loa.
Tiểu Phương đẩy cô một cái, nói:
- Ngươi sao thế? Chúng ta hôm nay lấy được nhiều thức ăn ngon
vậy cơ mà! Ngươi còn có gì bất mãn……….A, ta nói, ngươi không phải là để ý người ta nhận nhầm ngươi thành con trai chứ? Vậy cũng hết cách, ai bảo
ngươi đầu trọc_____
Tiểu Vân lườm khiến Tiểu Phương im lặng. Cô cao giọng:
- Ta mà để ý loại chuyện nhàm chán này à!
Rõ ràng rất để ý...Tiểu Phương chỉ dám oán thầm trong bụng.
- Nếu không thì vẻ mặt mất hứng của ngươi là thế nào?
-...Tiểu ca vừa nãy của Diệp gia là một người đọc sách.
Giọng Tiểu Vân rầu rĩ.
- Ngưng! Cả thôn Đại Thụ ai không nói mình là người đọc sách?
Lần trước gặp Trần Nhị Nữu, nó còn nói với ta cả nhà nó đều biết viết
tên của mình, nó còn viết lên đất cho ta xem nữa, khi dễ ta không biết
chữ, rõ ràng chính là vẽ lung tung mà cứ nói là tên của nó. Nó nói phải
thì là phải, ta nhìn đâu có hiểu.
Tiểu Vân không hề tiếp lời phê bình sự ra vẻ cũng như tư thế
luôn cao hơn người khác một bậc của thôn dân thôn Đại Thụ. Cô cúi đầu
nhớ đến những lời nói của người thanh niên họ Diệp kia khi đưa đồ cúng
còn ăn được cho cô, từ đó cô tổng kết ra được, câu nào đó trong những
câu chữ mẫu thân dạy cô không phải là nói lung tung____ “bất hoạn bần
nhi hoạn bất quân”. (câu của Khổng Tử, nghĩa là “không lo phân chia ít mà chỉ lo phân chia không đồng đều”)
Mẫu thân luôn muốn cô học thuộc những câu kỳ quái nhưng lại
không giải thích được những câu đó nói gì. Chỉ một phần rất ít là mẫu
thân có thể nói rõ, còn đa phần là không, mẫu thân chỉ có thể ép buộc cô học thuộc lòng, bảo là đợi sau này cô lớn sẽ từ từ hiểu được.
Mặc dù mẫu thân chưa từng nói với cô ý nghĩa của những câu mà cô học thuộc lòng một cách máy móc kia, nhưng hiện tại, Tiểu Vân phát hiện cô hình như đã hiểu được một ít rồi.
Những câu cô học thuộc lòng kia tuy không hoàn chỉnh nhưng hẳn
là thứ mà người đọc sách hay học; chứ không phải như mẫu thân thuận
miệng lừa cô rằng chúng chỉ là những bài đồng dao dân dã ở quê bà.
Tiểu Vân chợt phát hiện mình cũng rất có khí thế thẳng lưng ưỡn
ngực, thân thể đang đeo gùi nặng bất ngờ ưỡn lên, sau đó____
Phịch!
- Ai da! Tiểu Vân! Sao ngươi lại ngã ngửa? Mau đứng dậy mau đứng dậy! Đừng đè hư thức ăn ngon!
Tiểu Phương thét lên.