17 giờ ngày 20 tháng 3, nhà hát Hoa Hạ, thành phố Hồng.
Trong phòng họp kiểm soát nhân viên ra vào nghiêm ngặt, dưới sự giám sát của chủ tọa văn phòng công chứng, ban giám khảo hoàn tất vòng bỏ phiếu bổ sung cuối cùng. Những mảnh giấy mỏng được cất vào két trước mặt mọi người, kết quả sẽ công bố sau khi lễ trao giải bắt đầu, trước lúc đó không ai có thể tiếp xúc với đáp án.
Thành viên ban giám khảo lần lượt ra ngoài, phòng họp chỉ còn Lam Chi Hoa và Thẩm Quân - chủ tịch ban giám khảo lần này.
Thẩm Quân gập cuốn sổ lại, thở phào nhẹ nhõm.
Người quen chưa đi hết, Lam Chi Hoa tựa cửa cười như không cười, hỏi ông: "Mục cuối ông bỏ phiếu cho ai?"
"Hửm?"
"Khỏi vờ vịt với tôi." Lam Chi Hoa là người Bắc Loan, sau khi lấy chồng làm biên kịch thì đã định cư ở đại lục nhiều năm, nhưng mỗi lần muốn phát âm vần uốn lưỡi vẫn thất bại: "Mục cuối đó, Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, năm nay không có bên nào dính dạng lợi ích với ông nên mới chọn ông làm chủ tịch, nói thật với tôi một tí cũng không được à?"
Thẩm Quân và Lam Chi Hoa là bạn thân mười mấy năm, bình thường không có chuyện gì không kể cho nhau nghe, rất ít người ngoài biết việc này. Cùng là đạo diễn, sở trường của cả hai hoàn toàn trái ngược, vì thế gần như không có quan hệ cạnh tranh về mặt tác phẩm.
Thẩm Quân nghe xong ánh mắt đầy vẻ bất lực, nhưng khóe môi lại nhếch lên cười: "Bà bỏ phiếu cho ai?"
"Khương Hoán chứ ai." Lam Chi Hoa nói thẳng, đi cùng Thẩm Quân đến nhà hát làm công tác chuẩn bị sau cùng: "Mặc dù Va phải đá ngầm không phải loại đề tài tôi thích, nhưng cậu ấy diễn rất tốt."
Thẩm Quân trầm ngâm: "Ồ... Thế ra mấy người được đề cử khác diễn rất tệ?"
"Bớt đánh trống lảng đi." Lam Chi Hoa giả vờ giận: "Nói thật đấy, ông bỏ phiếu cho ai?"
"Sao tôi không biết phiếu của mình quan trọng thế nhỉ."
Lam Chi Hoa vạch ngón tay tính với ông, ai bỏ phiếu cho ai, ai chắc chắn chọn ai, ai với ai có tỉ lệ thắng cao nhất, cuối cùng tổng kết: "Nếu ông bỏ phiếu cho Chương Khải, vậy thì cậu ta thắng chắc, nhưng nếu ông bỏ phiếu cho Khương Hoán hoặc người khác, chưa chắc Chương Khải đã được ảnh đế..."
"Bà không lén đi cá độ đấy chứ?" Thẩm Quân cảnh cáo: "Có đạo đức nghề nghiệp chút đi."
Lam Chi Hoa trợn mắt, thầm nghĩ không moi được gì từ miệng Thẩm Quân rồi, quyết định nói rõ: "Vì sao chỉ bỏ phiếu lại Phim hay nhất với Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, không phải ông hiểu rõ hay sao? Có vài người cảm thấy tin tức gần đây rất dễ lợi dụng, muốn thừa dịp nâng đỡ người của mình."
Olive Vàng là một trong các giải thưởng điện ảnh quan trọng nhất của Trung Quốc đại lục, Tinh Đảo và Bắc Loan, từng hãm sâu trong vòng xoáy "càng làm càng dở", "tư bản chia thịt lợn", nguyên nhân chỉ vì những năm trước có một công ty điện ảnh cấu kết với thành viên ban giám khảo, dùng giải thưởng điện ảnh nâng đỡ người của mình.
Nhờ nỗ lực bền bỉ trong nhiều năm của người làm điện ảnh, ban giám khảo cũng thay đổi hình thức từ "cố định + không cố định" trở thành "luân phiên làm chủ tịch + bỏ phiếu", thế nên kết quả bình chọn mới dần trở lại đúng hướng và khiến người ta tin phục.
Nỗi lo của Lam Chi Hoa, Thẩm Quân biết.
Bà sợ phim hay bị vùi dập, sợ hơn cả là danh tiếng vất vả lắm mới cứu được của Olive lại sụp đổ.
Quả nhiên, Lam Chi Hoa tỏ ra nghiêm túc: "Thẩm Quân, nếu như ông muốn làm theo ý họ, tôi sẽ coi thường ông."
"Bà yên tâm." Thẩm Quân cất giọng kiên định: "Với tư cách là giám khảo, chúng ta đánh giá tác phẩm chứ không đánh giá nhân phẩm, những chuyện đó không nên trở thành yếu tố ảnh hưởng đến phán đoán của chúng ta, càng không thể là tiêu chuẩn."
Lam Chi Hoa cụp mắt im lặng.
"Vả lại có những thứ chỉ nhìn bề ngoài thì chắc chắn đã xấu xí sao? Tôi biết bà nghĩ gì, tôi cũng giống bà. Cậu ấy là một người sống sờ sờ, cậu ấy không hại người, cũng không phá hoại gia đình ai, cậu ấy chỉ lựa chọn dựa trên tình cảm và tình yêu của bản thân, không có gì đáng chỉ trích."
Có mấy nhân viên công tác đến nói nhỏ "chủ tịch Thẩm đã chuẩn bị xong rồi", Thẩm Quân gật đầu đáp "tôi sẽ qua ngay". Ông quay sang Lam Chi Hoa: "Lễ trao giải sắp bắt đầu, đi luôn chứ?"
"Ầy, được." Lam Chi Hoa cười tươi tắn: "Chủ tịch Thẩm, xem ra tôi lại lo thừa rồi."
"Hử?"
"Ông vẫn không thay đổi gì cả."
*
7 rưỡi tối đi thảm đỏ, toàn bộ quá trình được truyền hình trực tiếp bởi các đơn vị truyền thông có thẩm quyền.
8 giờ lễ trao giải bắt đầu.
Thông thường các tác phẩm điện ảnh hoàn toàn không chịu chi phối từ nhà đầu tư hoặc đạo diễn, tác phẩm xuất sắc thường sẽ không phân bố đều trong từng năm mà xuất hiện tập trung, vì vậy mà lễ trao giải cạnh tranh khốc liệt cũng trở nên cực kỳ đáng xem.
Năm ngoái không đến mức trăm hoa đua nở nhưng vẫn cho ra đời nhiều tác phẩm hay, chẳng qua thiếu một số tác phẩm "càn quét" được công nhận dư luận tốt và doanh thu phòng vé cao, thành ra danh sách rút gọn bớt phần nào bất ngờ. Từ khi công bố đề cử đã có người hả hê cho rằng năm nay là một năm bình thường của Olive Vàng.
Nửa đầu lễ trao giải thật sự đúng như dự đoán, không xuất hiện "hắc mã", Dựng phim xuất sắc nhất, Hiệu ứng hình ảnh xuất sắc nhất, Thiết kế trang phục đẹp nhất... Những hạng mục này đều có thể coi là "danh xứng với thực".
Giải thưởng diễn xuất nằm ở nửa sau, Đạo diễn xuất sắc nhất và Phim hay nhất công bố gần cuối cùng.
Không nghi ngờ gì khi Va phải đá ngầm là tác phẩm góp mặt trong hầu hết các giải thưởng diễn xuất, Thái Tử Đồng và Cốc Phi Vũ chia nhau đề cử tại hạng mục Nam/nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, mà Thái Tử Đồng đã giành được Olive Vàng với ưu thế tuyệt đối.
Cốc Phi Vũ lỡ mất giải Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất.
Giải này được trao cho một bộ phim đề tài hiện thực, diễn viên đoạt giải đã gần 60 tuổi, là "gương mặt vàng trong làng vai phụ", thủ vai cha nuôi nam chính trong bộ phim về sự đấu tranh và giải thoát của một gia đình mất con hồi thập niên 90, ông vẫn phát huy ổn định, trích đoạn được đề cử vô cùng cảm động.
Giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất thuộc về Ngô Huy Đồng 16 tuổi, xuất thân là diễn viên nhí, thành công chuyển mình nhờ hình tượng nữ sát thủ lạnh lùng. Mặc dù là phim đề tài hài hước kể về một nữ sát thủ trời xui đất khiến vào ngôi trường bình thường, gây ra hàng loạt tương phản và hiểu lầm, nhưng diễn xuất của Ngô Huy Đồng dày dặn tự nhiên, giành được nhiều đánh giá tốt.
Trong tiếng vỗ tay rộn rã, Ngô Huy Đồng nhấc vạt váy cùng khách mời trao giải đi vào sau tấm màn sân khấu xanh thẫm, không gian lập tức tối đen.
Khán phòng dần dần yên tĩnh.
Đèn sáng lại, Tào Hâm Nhiên ăn mặc lộng lẫy chậm rãi bước ra sân khấu.
Năm ngoái, lần đầu tiên cô giành ảnh hậu Olive Vàng nhờ bộ phim kinh dị Trên gác xép, năm nay theo đúng thông lệ trở thành khách mời trao giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất.
Phong thư trong tay Tào Hâm Nhiên gây nhiều chú ý, dường như chính cô cũng biết rõ tiết mục công bố giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất lần này tràn đầy hồi hộp, đoạn đầu cố ý nói rất chậm, đến khi khán phòng bắt đầu thúc giục một cách thân thiện, cô mới đổi chủ đề, giơ tay chỉ màn hình lớn: "Mời mọi người xem màn thể hiện tuyệt vời của các ứng viên lần này."
Bầu không khí tạo nên bởi hiệu ứng âm thanh vòm đủ để người ta chìm đắm, cây olive vàng kim rơi xuống đất trở thành quả, kế đó hai dòng phụ đề màu trắng hiển thị trên màn ảnh rộng.
"Va phải đá ngầm"
Khương Hoán (Vai Lăng Tiêu)
Trích đoạn dài hai mươi giây, là tình tiết Khương Hoán cắt mái tóc dài.
Tầng hầm ẩm ướt tăm tối, chỉ có chút ít ánh sáng lọt vào từ cửa thông gió bị buộc chặt bằng dây kẽm, mọi thứ dưới máy quay đều lạnh lẽo, không tồn tại mảy may sức sống.
Khương Hoán ngồi bên giường, cầm một cái kéo gỉ.
Động tác tay thoăn thoắt, giữa tiếng kim loại ma sát, từng sợi tóc dài bay tà tà đáp đất, chẳng mấy chốc đã chìm nghỉm trong bóng tối.
Ánh mắt thay đổi theo mỗi nhát cắt, từ tuyệt vọng đến tê dại, u ám, nỗi kích động bất chợt và điên cuồng ngắn ngủi, cuối cùng lại hóa thành bình tĩnh.
Giọng thuyết minh thở dài nhẹ bẫng tựa sợi tóc rơi trên nền đất: "... Cậu ta kêu mình quay về, cậu ta kêu mình quay về cơ đấy? Cậu ta biết mình không thể từ chối. Nhưng đấy là vì mình yêu cậu ta sao? Hay là... yêu bà ta? Muốn quay lại bên cạnh bà ta? Không, mình chỉ tự chuốc quả đắng, đi từ địa ngục này đến địa ngục khác."
Hình ảnh dừng ở đôi mắt chết lặng đỏ ngầu.
Tầm hai đến ba giây sau mới chiếu trích đoạn của ứng viên tiếp theo. Chiếu xong năm trích đoạn chọn lọc, khán phòng lắng lại, tất cả cùng hồi hộp dán mắt lên màn hình.
"Vậy thì, diễn viên đoạt giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất Olive Vàng lần thứ 39, là..."
Máy quay quay đến những người được đề cử, chỉ riêng một ô trống là ghế bên cạnh Hứa Vi Thuỷ.
Khán phòng râm ran.
Tào Hâm Nhiên hít thở sâu giữa tiếng ồn ào, mở phong thư trên tay.
Cô ngạc nhiên như thể không dám tin kết quả này thật sự xảy ra, nhưng nhanh chóng nở nụ cười vui vẻ thoải mái, ngẩng đầu mắt sáng ngời.
"Nam diễn viên chính xuất sắc nhất là Khương Hoán với Va phải đá ngầm."
"Vùng vẫy trong vòng xoáy đạo đức và tình d*c, từ thân bất do kỉ đến chủ động sa lầy, để rồi chẳng còn sức đối chọi, đi đến bước đường diệt vong, Khương Hoàn đã tái hiện cuộc đời hư cấu của Lăng Tiêu bằng diễn xuất gần như hoàn hảo..."
Ánh đèn cùng chiếu vào ghế trống.
Tào Hâm Nhiên đọc hết bài phát biểu trao giải, tiếng vỗ tay như sấm không át được tiếng thì thầm to nhỏ dưới khán đài. Cô ngớ người, cuối cùng cũng nhận ra người đoạt giải không có mặt, lúng túng nói: "Xem ra Nam diễn viên chính xuất sắc nhất của chúng ta hôm nay..."
Chưa dứt lời, Cốc Phi Vũ đã đứng dậy.
"... Xem ra cậu ấy vắng mặt đột xuất, nhưng đã nhờ cậu Cốc Phi Vũ lên nhận giải thay!" Giọng Tào Hâm Nhiên hân hoan hẳn lên.
Cốc Phi Vũ mặc bộ âu phục màu xám đen, bước về phía bục trao giải tập trung ánh đèn với thái độ đúng mực.
Trong lòng cậu ta cảm xúc lẫn lộn, mừng thay Khương Hoán và đoàn phim, lo lắng phản ứng của mọi người một lát nữa, còn cả... cúp Olive Vàng tượng trưng cho một trong những vẻ vang lớn nhất của diễn viên nam Hoa Ngữ, cậu ta vừa hoảng hốt vừa buồn bã nghĩ, đến bao giờ cậu ta mới có thể nâng cao chiếc cúp của mình?
Quãng đường hơn chục mét ngắn ngủi đến bục trao giải, Cốc Phi Vũ bỏ lỡ một lần, nhưng lần này bỗng nhiên tỉnh ngộ.
"Thích đóng phim không?"
Khương Hoán đã hỏi Cốc Phi Vũ câu này trong giờ giải lao một hoạt động nào đó, khi ấy hai người đứng hút thuốc cạnh nhau.
Sau nhiều tháng cuối cùng cậu ta cũng có câu trả lời.
Thích.
Cốc Phi Vũ muộn màng nghĩ: "Hóa ra tôi cũng không dứt khoát như mình tưởng."
*
Cốc Phi Vũ đứng giữa bục trao giải, nhận chiếc cúp nặng hơn tưởng tượng từ tay Tào Hâm Nhiên. Cậu ta im lặng một lúc lâu, bấy giờ tiếng vỗ tay rì rầm bên tai cuối cùng cũng tạm nghỉ.
Mọi ánh mắt đều đổ dồn vào Cốc Phi Vũ, cậu ta nghĩ, cảm giác này khó chịu quá.
"Chờ một chút." Cốc Phi Vũ vừa nói vừa đặt lại cúp lên bục, lấy một mảnh giấy khổ A5 trong túi áo vest: "Anh Khương Hoán viết lời cảm ơn hơi dài, tôi không nhớ được, cầm điện thoại lên sân khấu cũng không hay, đành chép lại trước lúc trao giải thưởng."
Có người cười thành tiếng, bầu không khí nghiêm trọng dịu đi hẳn, Cốc Phi Vũ cũng không còn căng thẳng.
Cậu ta lén nắm tay mình sau bục trao giải, nhìn giấy ghi chú, hắng giọng đọc một cách thoải mái.
"Kính thưa ban giám khảo, các bạn đồng nghiệp, chào mọi người, tôi là Khương Hoán."
"Đầu tiên vô cùng xin lỗi vì lý do cá nhân không thể tham dự lễ trao giải, nhưng nếu mọi người đã nghe được câu này, chứng tỏ tôi đoạt giải rồi phải không? Cảm ơn sự công nhận của ban giám khảo dành cho Va phải đá ngầm, cũng cảm ơn đạo diễn Hứa, chị Thái, cậu Tiểu Cốc cùng toàn thể nhân viên đoàn phim, cảm ơn chúng ta đã cùng nhau hoàn thành tác phẩm đặc biệt này, có lẽ nó không hoàn hảo, không phải bộ phim tôi yêu thích nhất, nhưng nó sẽ sống mãi trong lòng tôi."
"Trong quá trình quay Va phải đá ngầm, tôi gần như hòa làm một với Lăng Tiêu, không thể phân biệt đâu là hiện thực đâu là hư cấu, đây là một nhân vật được tạo nên từ khuyết điểm, mặt tối và ý niệm tà ác trong tôi, nhưng diễn cậu ấy lại mở ra bước ngoặt. Vì nó, tôi thật sự chạm đến điểm giáp ranh giữa sự sống và cái chết, tại một thời điểm nào đó, thế giới trở thành vực thẳm."
"Mấy ngày trước xảy ra một vài chuyện không hay lắm, trực tiếp dẫn đến sự vắng mặt của tôi hôm nay. Tin rằng các vị đều đã nghe nói, tại đây tôi xin thẳng thắn đính chính lại, tránh cho mọi người suy đoán liên miên, không ngừng quấy rối."
"Video studio Du Tâm tung ra là tôi và bạn trai tôi."
"Chúng tôi chưa yêu nhau lâu, nhưng đã cùng trải qua rất nhiều chuyện, tình yêu của em ấy giúp tôi tìm thấy giá trị sống."
"Xin cho phép tôi định nghĩa mối quan hệ này bằng một đoạn trong cuốn sách Hồ điệp của Trần Tuyết: Cuộc đời tôi có vô vàn nút thắt mà chính tôi cũng không đếm xuể, gặp được em tôi mới tháo gỡ từng chút một. Đứng trước em, tôi bắt đầu hiểu sự sống nặng nề không phải vì chết, tôi không còn phiêu bạt."
"Tôi không thể công bố tên em ấy, thân phận của em ấy, hơn nữa biết rõ sau khi nói ra những lời này trước máy quay sẽ có hậu quả gì, tôi yêu em ấy, cho nên sẵn lòng chấp nhận tất cả."
"Va phải đá ngầm đã trở thành vết cắt quan trọng trong sự nghiệp diễn xuất của tôi, có lẽ nó sẽ trở thành dấu chấm hết, tôi không hối hận."
"Chia tay chóng vánh, lực cản từ bên ngoài, hết yêu, bị xem là trò cười... Bao khó khăn vô hình có thể xảy ra, cuối cùng chắc chắn lại quay về cuộc sống buồn tẻ, nhưng không sao cả."
"Hiện tại tôi muốn cháy bùng vì em."
***
Tác giả có lời muốn nói: Đoạn nút thắt trích từ "Ký hiệu hồ điệp", cải biên thành phim điện ảnh "Hồ điệp", từng giành giải Kim Mã. Tôi đọc từ ngày xưa, muốn tìm lại mà không tìm thấy, cho nên không phải trích dẫn nguyên văn.