12.
Ta trông nom Hàn Thủy suốt cả đêm, ngày hôm sau hắn tỉnh lại vẫn không nói gì, chỉ nói là mình đã khỏe.
Hắn đã nói vậy, ta cũng không nghĩ ngợi thêm nữa, bởi vì chúng ta còn rất nhiều việc phải làm.
Ta dịch dung rời phủ, đến chân núi Thanh Sơn cách kinh thành năm mươi dặm để bái kiến cố nhân.
Trong triều hiện nay, bởi vì sự ngang ngược càn rỡ của Đại tướng quân, có phần chuộng võ khinh văn, nhưng triều đình chung quy vẫn là văn nhân nhiều hơn, muốn khuấy đảo phong vân thì vẫn là văn nhân thích hợp hơn.
Văn nhân phần lớn đều thanh cao, sẽ không vì quyền thế mà khuất phục, mà sau khoa cử cũng sẽ có không ít văn quan vào triều, Nhiếp chính vương và Đại tướng quân thế lực lớn mạnh, muốn người mới chân chính phò tá, chỉ có thể tìm một người khiến cho văn nhân thiên hạ đều bái phục, làm người dẫn đường cho bọn họ trước khi bước vào con đường quan trường.
Từ xưa đến nay, chủ khảo trong các kỳ khoa cử đều là những nhân vật có uy tín lớn, bởi vì một khi đã làm chủ khảo, những học trò từng trải qua tay người đều cung kính gọi một tiếng lão sư, đây là mối quan hệ vô cùng đáng quý.
Các nước đều sùng bái Nho học, trong Đại Hạ không ít học giả, nhưng người có danh vọng và được người người kính trọng nhất, vẫn là lão tiền bối Mạnh Thu.
Mạnh Thu đã lâu không xuất hiện, nếu ta có thể thuyết phục ông ấy làm giám khảo khoa cử, làm chủ khảo chấm bài cho các sĩ tử, như vậy sau này trên triều đình, hoàng đệ sẽ có thêm rất nhiều trợ lực vô hình, lực lượng của văn thần cũng dễ dàng được tập hợp lại hơn.
Lúc ở Thiên Âm tự, ta có qua lại với phu nhân của Mạnh Thu là Tần thị, lần này đến bái kiến, cũng là đưa thiếp mời cho bà.
"Trước kia ở trong cung có nhiều bất tiện, bây giờ đã dọn ra phủ, mới có thời gian đến thăm phu nhân." Ta mỉm cười đưa bình rượu trong tay cho Mạnh phu nhân, "Đây là rượu Trường An tự tay chôn cất từ lúc còn ở Thiên Âm tự, xin phu nhân nhận cho."
Mạnh phu nhân nhận lấy, cười nói: "Thật kỳ lạ, ít ai biết được lão già nhà ta lại thích uống rượu."
"Trước kia từng ngửi thấy mùi rượu trên người phu nhân, nhưng trong miệng lại không có, chứng tỏ là người thân cận với người uống rượu. Trên tay áo phu nhân từng dính bột gạo, là tự tay vo gạo nên mới dính vào, hơn nữa ta từng thấy người cầu xin phương trượng cho chút trà Phổ Nhĩ, trà Phổ Nhĩ giải rượu." Ta nắm tay bà ngồi xuống, "Phu nhân và tiên sinh tình cảm sâu đậm, vừa tự tay nấu rượu cho người, lại vì người mà xin trà Phổ Nhĩ giải rượu, tình nghĩa như vậy, Trường An thật sự ngưỡng mộ."
Nghe vậy, Mạnh phu nhân mỉm cười dịu dàng, vỗ vỗ mu bàn tay ta, quay đầu nói với phía sau tấm rèm trong phòng: "Ta đã nói với chàng, nàng ta rất thông minh, sao chàng còn chưa chịu ra ngoài gặp mặt?"
Một người từ sau tấm rèm bước ra, tóc bạc trắng như tuyết, dung mạo thì lại trẻ trung, nho nhã thanh tú, chính là Mạnh Thu: "Đã là khách của nàng, còn gọi ta làm gì?"
Ta đứng dậy hành lễ: "Tiên sinh thích uống rượu, Trường An cũng là người yêu rượu, lần này muốn xin tiên sinh một chén rượu."
"Rượu gì?"
"Lấy học thức làm rượu, rót vào sông lớn biển cả, ban tặng cho thiên hạ."
Mạnh Thu vuốt râu
Sau một hồi im lặng, ông ấy lên tiếng trước: "Sao lại có mùi hoa lan?"
Ta từ phía sau lấy ra một cuộn tranh, trải lên bàn sách bên cạnh: "Là hương hoa từ trên tranh, ta trồng Lan Dạ Khúc trong phủ."
Sắc mặt Mạnh Thu hơi dịu lại, ta tiếp tục nói: "Bàn sách của tiên sinh mộc mạc, rất hợp với hoa lan, nếu như có thể đặt thêm vài quyển sách cổ của thánh hiền thì càng tốt."
"Hoa lan, lại kèm sách cổ, người đúng là rất biết lấy lòng người khác." Mạnh Thu liếc nhìn ta một cái, rốt cuộc cũng lộ ra một tia ý cười, cẩn thận đánh giá cuộn tranh trên bàn, "Bút pháp bức tranh này trầm ổn mộc mạc, nét vẽ mạnh mẽ, sơn thủy yểu điệu mà lại ẩn chứa khí thế mạnh mẽ, uyển chuyển mà lại cứng cáp... Có chí hướng cao xa. Tranh đẹp, là bút tích của ai vậy?"
Ta chỉ cười mà không nói.
Trong mắt Mạnh Thu lóe lên tia kinh ngạc, xoay người đánh giá ta một lượt: "Không ngờ Trưởng công chúa lại có thể có khí phách và chí hướng như vậy."
Ta nhỏ giọng nói: "Tiên sinh gửi gắm tâm tình vào sơn thủy, Trường An cũng từng có chí nguyện muốn ngắm nhìn phong cảnh khắp thiên hạ. Tháng trước ta có đến thăm cố cư của tiên sinh, phong cảnh quả nhiên rất đẹp, chỉ là trên đường đi nhìn thấy bách tính phiêu bạt khắp nơi, ngay cả căn nhà tranh của tiên sinh cũng chật ních người, ta nhìn thấy... có một đứa trẻ cầm thẻ tre bị mối mọt gặm nhấm ngồi đọc sách dưới ánh mặt trời."
Mạnh Thu im lặng.
"Thế đạo này vốn không nên như vậy. Chỉ là do tham quan hoành hành, nhiều lần tham ô tiền bạc cứu trợ của triều đình, khiến cho những nơi như thư viện, trường học, y quán... căn bản không thể phổ cập khắp nơi, như vậy thì làm sao có thể khai sáng dân trí, làm sao có thể bảo vệ tính mạng cho bách tính."
"Ta có xây dựng trường học ở ngoại ô kinh thành, cũng từng cùng Lâm công tử dạy học, nhưng đây chung quy không phải là kế lâu dài. Đất nước Đại Hạ rộng lớn, nếu như không có lực lượng trung tâm thực thi, không biết có bao nhiêu trẻ em ngay cả sách vở bị mối mọt gặm nhấm cũng không có mà đọc, không biết có bao nhiêu học trò dùi mài kinh sử nhưng lại không thể nào thực hiện hoài bão."
Mạnh Thu đứng dậy nhìn ra ngoài cửa sổ, trong mắt tràn đầy vẻ thê lương, hồi lâu sau thở dài nói: "Ước gì có được ngàn vạn gian nhà rộng rãi, che chở cho tất cả những người nghèo khổ trên thế gian đều có thể vui cười."
Ta nghiêm mặt nói: "Hơi thở mục nát đã tồn tại từ lâu, những kẻ chó cậy gần nhà, gà cậy gần chuồng kia, đã sớm nên lui xuống. Hiện nay khoa cử được mở lại, ta đã gặp qua không ít sĩ tử trẻ tuổi tài cao, chỉ là người trẻ tuổi có lẽ vẫn còn chút non nớt, Trường An hy vọng trước khi bọn họ trưởng thành, trở thành trụ cột của đất nước, có thể có một người dẫn đường! Nếu như có tiên sinh làm chủ khảo và lão sư cho bọn họ, đó là phúc phận của bọn họ."
Mạnh Thu trầm giọng nói: "Trưởng công chúa có chí lớn muốn leo lên đỉnh núi cao nhất, chỉ là ta muốn biết, sau khi lên đến đỉnh núi thì sao? Không giấu gì người, Nhiếp chính vương từng đến mời ta xuất sơn, nói sẽ ban cho cả nhà ta vinh hoa phú quý. Vậy còn nàng, nàng muốn ban thưởng cho ta thứ gì?"
Ta cúi người hành lễ thật sâu, giọng nói có chút run rẩy vì kích động: "Phong cảnh dù đẹp đến đâu, cũng cần phải có người ngắm nhìn, bách tính chung quy vẫn là gốc rễ của quốc gia. Trường An không thể hứa hẹn với tiên sinh về tương lai, chỉ muốn mời tiên sinh cùng ta chứng kiến thái bình thịnh thế."
^^
"Vì trời đất lập tâm, vì sinh linh lập mệnh, vì thế hệ sau kế thừa học thuật của thánh hiền, vì muôn đời khai sáng thái bình. Kính xin tiên sinh giúp ta một tay!"
Mạnh Thu im lặng hồi lâu. Ta không dám tùy tiện đứng dậy, vẫn cung kính cúi người, chỉ là theo thời gian trôi qua từng chút một, trong lòng không khỏi hồi hộp.
Bỗng nhiên ta nhìn thấy trước mắt xuất hiện một góc áo choàng của Mạnh Thu, khẽ ngẩng đầu lên, lại thấy ông ấy đang đứng cách ta một trượng, chắp tay hành lễ với ta, mặc dù cố gắng kiềm chế nhưng trong giọng nói vẫn không giấu được sự xúc động.
"Lão thần Mạnh Thu, tham kiến Hộ quốc Trưởng công chúa."