"Sự thật thế nào? Thành Tử Cầm hỏi.
"Vết đứt ở cổ tuy đã bị dòi ăn phá nát hết nhìn không ra vết thương do vật bén gậy ra hay là không, nhưng những chỗ khác có thể giúp chúng ta xác định rõ vấn đề này."
Dương Đạp Sơn dùng châm thăm tiếp tục gạt dòi trên cổ của xác chết ra, lộ cái cổ còn lại hơn phân nửa, ở trên đã đầy những lổ do dung môi do dòi tiết ra tiêu hóa trắng nhờ. Hắn cắm châm thăm vào mấy cái lổ này, nói: "Chú ý nhìn, mấy cái lổ này có độ sâu không giống như những lổ do dòi đục hình thành, đây là do răng của dã cẩu cắn xé tạo thành. Còn nữa..."
Châm thăm không tiện, Dương Đạp Sơn thẳng thừng dùng tay vạch ra cách tổ chức mềm trên phần xương cổ, chỉ ra những dấu vết nhỏ cong gấp khúc: "Chú ý nhìn, những vết rạn này là cong, tuyệt đối không phải do đao tạo thành."
"Không sai, là do răng của dã cẩu hay động vật gì đó tạo thành." Lần này dấu vết rất rõ ràng, Thành Tử Cầm không còn cứng họn cãi Dương Đạp Sơn nữa.
Dương Đạp Sơn lại gạt dòi trên nhũ phòng và đùi ra: "Thỉnh bộ đầu chú ý nhìn, những vết thương ở đây tuy bị dòi phá hỏng vách, nhưng hình dạng đại khái của nó có thể được phân biệt ra. Nếu như dùng đao khoét hay cắt, thì rất khó hình thành loại vết thương như thế này, đặc biệt là vết thương ở đùi rất giống như cẩu cấu xé kéo rách toạt ra tạo thành."
"Dã cẩu hay sài lang mà có lực mạnh như thế này sao?"
"Ngàn vạn lần đừng đánh giá thấp khả năng cấu xé của dã cẩu. Đặc biệt là trong tình huống hủ bại cao độ, tổ chức cơ thịt giống như thịt đã ninh mềm, dã cẩu rất dễ xé ra từng mảng lớn. Muốn cấu xé đứt xương cổ, đối với một đám dã cẩu chẳng khó khăn gì."
Thành Tử Cầm không khỏi cảm thấy nhộn nhạo ở bụng, cũng không biết là vì mùi thối của thi thể, hay là vì vừa rồi Dương Đạp Sơn nói nghe ghớm quá.
Thành Tử Cầm nhíu mày nói: "Được rồi, cho là ngươi đúng đi, là dã cẩu hay là sài lang xé đứt đầu của cô ta, như vậy ngừơi này rốt cuộc là vì sao mà chết, ngưoi có tra rõ hay chưa?"
Dương Đạp Sơn lắc đầu: "Chưa có, ta vừa rồi kiểm tra kỹ các vết thương trên thi thể này, không phát hiện những vết thương trí mệnh rõ ràng. Những vết thương này đều do cắn xé mà hình thành. Tuy trên thi thể đầy vết thương, nhưng không hề phát hiện dấu vết bị người ta giết."
"Như vậy chẳng lẽ là tự sát? Không thể nào!" Thành Tử Cầm nói.
"Ta không nói đó là tự sát. Ta chỉ nói chưa tìm được chứng cứ đầy đủ chứng minh nữ tử này chết vì nguyên nhân gì."
Điểm này thì Thành Tử Cầm tán đồng, hỏi: "Vậy hiện giờ nên làm thế nào?"
"Thứ nhất nghĩ cách tìm đầu của người chết gì, nếu như chúng ta phán đoán không sai, thì dã cẩu cắn đứt đầu xong, đầu lâu này sẽ bị tha đi vòng vòng gần đây; Thứ hai, xác định chủ nhân của thi thể là ai; Thứ ba, tìm được hiện trường tử vong đầu tiên. Chỉ có xác định người này chết là do mưu sát, thì chúng ta phá án mới có ý nghĩa."
Thành Tử Cầm gật gật đầu, đứng dậy lớn tiếng nói với các bộ khoái đứng ở xa xa: "Các ngươi tiến hành tìm kiếm kỹ quanh chỗ này xem có đầu của nữ thi hay không, rồi tìm thêm quần áo hay những vật phẩm khả nghi khác."
La Dực cùng các bộ khoái đáp ứng, xếp thành hàng dài từ từ tìm kiếm theo dạng kéo lưới.
Thành Tử Cầm lại hỏi: "Hiện trường đầu tiên sao có thể tìm ra được?'
Dương Đạp Sơn cười khổ: "Cái này ta không biết được." Hắn đứng dậy nhìn tứ phía, nói tiếp: "Trước hết hãy để họ tìm kiếm xong, coi có phát hiện được gì hay không rồi tính. Có thể hiện trường đầu tiên ở gần đâu đây, hoặc là trong Khánh Dương thành hoặc ở các thôn xóm phụ cận, bị người đưa thây đến quẳng ở đây."
Tiếp đó Dương Đạp Sơn bước đến rương pháp y của mình, lấy từ trong đó hai cái bình nhỏ, trở lại cạnh thi thế, phân biệt lấy từ đó ra một số dòi bỏ vào trong hai bình.
Thấy tình cảnh như vậy, Thành Tử Cầm vừa ghớm ghiếc vừa hiếu kỳ, nhíu mày hỏi: "Ngươi lấy mấy con dòi đó làm cái gì?"
"Lấy về tự nuôi."
"A!" Thành Tử Cầm kinh ngạc kêu lên, kinh phủng nhìn Dương Đạp Sơn. Nàng quả thực là không dám tin Dương Đạp Sơn lại có sở thích biến thái này.
Dương Đạp Sơn cười: "Cô đừng có xem thường những con dòi này, chỉ cần cô đối xử với chúng tốt, chúng có thể nói cho cô biết rất nhiều điều."
Thành Tử Cầm nghe nói mà rùng mình, hỏi: "Bọn chúng... bọn chúng có thể nói được những gì?"
"Ví dụ như người chết tử vong khi nào."
"Cái đó... cái đó mà cũng biết à?"
"Người vừa chết sẽ phát ra khí vị hủ bại, tuy lúc này mũi của người còn chưa đủ nhạy để nhận ra, nhưng ruồi nhặng đã có thể nhận ra rồi. Bọn chúng sẽ nhanh chóng tìm ra được thi thể và nhanh chóng đẻ trứng vào thi thể. Tiếp theo đó, giáp trùng (côn trùng cánh cứng), ong ký sinh, bét (ve), dế nhũi, thiêu thân vâng vâng sẽ trước sau bay đến trên thi thể. Những côn trùng này xuất hiện theo quy luật nhất định. Chúng ta có thể căn cứ vào quy luật đó, tính toán ra thời gian tử vong của người chết."
Thành Tử Cầm nghe hắn nói thần bí như vậy, vội hỏi: "Những côn trùng này xuất hiện theo quy luật gì?"
"Chỉ riêng về ruồi nhặng đã có rất nhiều chủng. Mội chủng ruồi sẽ thích tình huống thối rửa trên thi thể khác nhau, có loại thích thi thể mới, có tloại thích thi thể đã thối rửa. Đơn giản mà nói, trong những tình huống thường, người chết từ một đến hai ngày thì sẽ có ruồi hoa và ruồi xanh bay đến thi thể. Chúng sẽ đẻ trứng ở mắt, mũi, miệng, lổ tai, cổ, âm đ*o, hậu môn và những vết thương trên người." (Mời xem thêm chú thích về đặc điểm các loài ruồi ở cuối chương *)
"Vì sao không phải là những loại ruồi khác đến vậy?"
"Nhân vì những loại ruồi khác thích thi thể có trình độ thối rửa nghiêm trọng hay cao độ, chúng không hứng thú với thi thể mới, do đó không thèm đến."
Thành Tử Cầm nghe trong này còn có nhiều học vấn như vậy, càng hiếu kỳ hơn, hỏi: "Vậy sau khi thi thể thối rửa rồi, còn có ruồi gì nữa sẽ đến?"
"Sau tử vong từ hai đến bảy ngày thì thi thể lõa lồ trong không khí sẽ bắt đầu tiến nhập vào thời kỳ thối rửa nghiêm trọng. Lúc này ngoại trừ ruồi hoa và ruồi xanh sinh trứng trên thi thể, còn có nhặng và ruồi nhà xí đến đẻ trứng. Sau bốn đến mười ba ngày, đại bộ phận tổ chức mềm của thi thể đã bị ấu trùng ruồi (dòi, giòi) ăn mất, bấy giờ thi thể đã thối rửa cao độ, từ đó sẽ dẫn tới một lượng lớn giáp trừng ăn chất thối (ví dụ bọ hung) và ăn thịt (bắt mồi là côn trùng khác) đến. Giai đoạn hậu kỳ này thì ấu trùng của ruồi hoa và ruồi nhặn, ruồi trâu đã rời khỏi thời kỳ giòi, biến thành nhộng."
Thành Tử Cầm nhíu tít chân mày, nghe Dương Đạp Sơn nói mà bụng cổ cứ nhợn nhạo.
Dương Đạp Sơn cười cười, nói tiếp: "Chờ đến mười đến hai mươi ngày, thịt của thi thể đã bị ăn gần hết, chỉ còn lại lông tóc, da và xương, sụn. Lúc này ruồi và côn trùng không còn hứng thú nữa, nên lục tục kéo đi. Nhưng mà, các loại giáp trùng rất thích tình trạng của thi thể lúc này, cho nên một lượng đông đúc chúng sẽ kéo đến trên thi thể còn tàn dư lại. Chờ đến khi chúng ăn sạch hết những thứ chúng thích rồi, chúng bỏ đi, thi thể không còn cái gì có thể ăn nữa, nhưng lúc này vẫn còn có động vật gặm xương đến bên thi thể."
Thành Tử Cầm nổ lực áp cơn nhộn nhạo trong bụng xuống, hỏi: "Thịt thi thể ăn hết rồi, còn có loại côn trùng gì đến nữa không?"
"Còn chứ, ăn trong xương, đến còn xương khô thì thôi. Có thể kéo dài đến ba tháng."
Thành Tử Cầm trước đây chỉ nhìn thấy dòi hoặc nhộng trên thi thể mà thôi, căn bản không quan sát và suy nghĩ kỹ quy luật xuất hiện của loại này, càng không hề liên hệ giữa thời gian xuất hiện của chúng và thời điểm tử vong của người chết. Bây giờ sau khi nghe Dương Đạp Sơn giảng giải, nàng có cảm giác đột nhiên hiểu ra, nói: "Chiếu theo lời ngươi nói, thì chỉ cần phát hiện trên thi thể có côn trùng gì, thì có thể đại khái biết được thời gian tử vong của người chết hay sao?"
Đúng vậy! Ta lấy hai cái bình này, một cái là chứa dung dịch bảo tồn, một cái là chứa chất nuôi dưỡng. Ta đem lũ giòi này về, là muốn nuôi chúng thành côn trùng, một là để dễ xem coi dòi sẽ nở ra loại ruồi gì, hai là để theo dõi thời gian trưởng thành của chúng, từ đó phán đoán thời gian tử vong của người chết. Một khi phán đoán chuẩn xác thời gian tử vong, thì có thể dùng làm cơ xác cho chúng ta xác đình người hiềm nghi và bài trừ tội phạm."
Thành Tử Cầm dù sao cũng là bộ khoái thế gia, cha của nàng là lão bộ đầu, cho nên nàng đương nhiên hiểu rõ xác định thời gian tử vong có ý nghĩa quan trọng như thế nào đối với phá án, nên hỏi: "Ngươi vừa rồi nói đều là những đoạn thời gian, chứ không cụ thể, vậy thì ngươi dùng biện pháp gì để xác định thời gian tử vong cụ thể là khi nào?"
"Đương nhiên có biện pháp." Dương Đạp Sơn đáp, "Ví dụ như trong án này thì thi thể đã thối rửa cao độ, mà tốc độ thối rửa của thi thể phủ thuộc rất lớn vào nhiệt độ không khí. Căn cứ vào tình huống khí trời nóng bức những ngày này, để đạt đến trình độ sình thối này chỉ cần hai ngày, do đó có thể sơ bộ phán đoán thời gian tử vong là từ hai ngày trở lên. Vừa rồi ta hoạt động các cơ quan của thi thể, phát hiện thi cương đã hoàn toàn hoãn giải, từ đó phán đoán, chít ít kẻ này đã tử vong từ bốn ngày trở lên..."
"Ngươi chờ đã!" Thành Tử Cầm chớp mắt, "Ngươi vừa rồi nói thi cương hoãn giải cái gì đó, còn bốn ngày nữa, rốt cuộc là sao?"
"Thi cương là sự cứng lại của thi thể sau khi chết..."
"Cái đó không cần ngươi nói, ta biết!" Thành Tử Cầm hơi bực mình vì bị người khinh thị, dù sao nàng cũng là bộ khoái thế gia, loại tình trạng cứng người lại sau khi chết này nàng biết, "Ta là muốn hỏi ngươi, ngươi vừa rồi nói chỉ bằng vào thi cương hoàn toàn hoãn giải (mềm trở lại) thì có thể phán đoán thời gian tử vong là bốn ngày, đó là sao vậy?"
"Người chết rồi sẽ cương cứng, loại cương cứng này có quy luật hẳn hoi." Dương Đạp Sơn giải thích kỹ càng, "Thường thì sau khi chết một canh giờ sẽ xuất hiện thi cương, bốn canh giờ lan khắp toàn thân, sau hai ngày bắt đầu mềm trở lại, ba đến bốn ngày thì mềm hoàn toàn. Do đó, vừa rồi ta hoạt động các cơ quan thi thể, phát hiện thi cương đã hoàn toàn hoãn giải, như vậy mới sơ bộ phán đoán kẻ này đã chết ít nhất bốn ngày rồi."
"Ngươi nói rằng căn cứ vào trình độ hủ bại của thi thể và thi cương tổng hợp lại phán đoán nữ thi này đã chết hơn bốn ngày?"
"Đúng vậy, nhưng mà đó chỉ là thời gian tử vong tối thiểu, vẫn còn chưa xác định thời gian tử vong chuẩn xác. Muốn xác định chuẩn xác thời gian tử vong, cần phải tìm những chứng cứ khác nữa."
Chú thích:
(*) Ruồi là côn trùng thuộc bộ Diptera (theo tiếng Hy Lạp di có nghĩa là "hai" và pteron là "cánh"), chúng có một cặp cánh đơn trên đốt ngực giữa và một cặp bộ phận thăng bằng ở cánh sau, trên đốt ngực cuối. Chúng mằm trong một chi lớn, tổng số hơn 240.000 loài gồm muỗi, ruồi nhuế và các loài khác, mặc dù chỉ dưới ½ đã được nghiên cứu. Ruồi vừa có lợi vừa có hại xét về lĩnh vực sinh thái lẫn ích lợi đối với con người (về y học và kinh tế).
Vòng đời của ruồi bao gồm: trứng, ấu trùng (còn gọi là dòi, giòi), nhộng và trưởng thành (có cánh). Thức ăn cho những con ấu trùng khác với khi chúng trưởng thành. Giòi là phần đầu cuộc sống của ruồi, cũng gọi là ấu trùng. Một số loài giòi tìm thấy trên các xác chết rất hữu ích cho các nhân viên pháp lý. Dựa vào quá trình phát triển của giòi, người ta có thể xác định được thời điểm và địa điểm chết. Kích cỡ của một con giòi ruồi là 10-20 mm. Với nhiệt độ cao của mùa hè, loài ruồi có vòng đời từ 12-14 ngày.
Ruồi cái và ruồi đực đều ăn tất cả các thức ăn, rác rưởi, chất thải của con người kể cả mồ hôi và phân của các loại động vật. Ruồi có thể tìm kiếm và ăn các loại thức ăn khác nhau. Nước là chất mà hàng ngày ruồi phải hút vào trong cơ thể để sống và tồn tại. Nguồn thức ăn thông thường của ruồi là sữa, đường, xi rô, máu, nước luộc thịt và rất nhiều thứ khác … mà chúng tìm thấy ở khu dân cư. Ở các chợ thực phẩm, ruồi có thể kiếm được rất nhiều các loại thức ăn ở trên các bàn để thực phẩm, bãi rác và ngay cả dưới nền đất gần chợ. Trong một ngày, ruồi có thể ăn từ 2-3 lần.
Ruồi cái thường đẻ trứng ở những nơi có chất hữu cơ thối rữa, lên men hoặc mục nát có nguồn gốc từ động vật hoặc thực vật như phân người và các loại động vật, rác và các chất thải từ việc chế biến thức ăn, phân bón hữu cơ, rác cống, rác cây cối chất thành đống … Môi trường thuận lợi này xuất hiện ở bất cứ nơi đâu sau các đợt lũ lụt, ở thành thị lẫn cả nông thôn.. Thùng rác là môi trường chủ yếu cho ruồi đẻ trứng ở các thành phố.
Ruồi có nhiều họ khác nhau, đáng chú ý nhất là ruồi nhà, ruồi chuồng trại, ruồi mặt (châu Mỹ), ruồi nhà xí, ruồi trâu, ruồi nhặng và ruồi nhặng xanh.
RUỒI NHÀ (họ Musscidae) là loại côn trùng gây hại trên toàn thế giới. Con trưởng thành có lớp màng cánh thứ tư gãy góc và có bốn sọc màu nâu chạy dọc theo phần lưng. Phần mặt chúng có hai sọc nhung, có màu bạc phía trên và vàng phía dưới. Mỗi con ruồi cái trưởng thành bắt đầu đẻ trứng vài ngày sau khi chúng nở ra. Tổng số trứng chúng đẻ ra 5 đến 6 bọc khoảng 75 đến 100 trứng. Trứng có màu trắng hình bầu dục. Ởnhiệt độ ấm áp, trong vòng 12 đến 24 tiếng trứng sẽ nở ra những con ấu trùng có màu trắng sữa, chúng sẽ chui vào các chất thức ăn nơi chúng được sinh ra. Nếu điều kiện ấm áp, ấu trùng này sẽ phát triển và nở thành nhộng trong vòng 5 đến 7 ngày. Ấu trùng ruồi trưởng thành sẽ thu ngắn lại tới khi lớp da ngoài của chúng tạo thành một lớp vỏ cứng hơn dài khoảng 0,6cm, bên trong vỏ này con nhộng đích thực được tạo thành. Khi đã hình thành đầy đủ thành ruồi thì chúng liền phá vỡ lớp vỏ và bay ra. Trong vòng vài giờ chúng sẽ giao hợp với nhau. Những vỏ ấu trùng rời lại sau khi ruồi nở vẫn chỉ ra tất cả những đặc tính của giai đoạn ấu trùng mà ta có thể nhận diện được. Vì vậy thông qua những vỏ này ta cũng có thể xác định là của chúng.Trong điều kiện ấm áp, trong vòng một tháng sẽ có khoảng hai đến ba thế hệ ruồi được sinh ra. Thường thì mật độ ruồi tăng và xuất hiện nhiều nhất là vào những tháng mùa thu. Khả năng chúng có thể sống qua mùa đông là ít được biết đến, nhưng ở một số vùng thì chúng có thể phát triển ở trong nhà qua mùa đông.Ruồi nhà có thể đẻ trứng lên bất cứ chất nào ấm, ẩm và sẽ là nguồn thức ăn phù hợp cho các ấu trùng phát triển sau này. Phân động vật, rác rưởi, các chất rau quả thối rữa và phần đất do các chất hữu cơ làm ô uế là những chất phù hợp cho chúng.Vào ban ngày, ruồi nhà sẽ nghỉ trên sàn, trên tường, trên mái trong nhà, ở bên ngoài chúng đậu trên cây trên mặt đất, trên các dây hàng rào, trên thùng rác và trên các bề mặt tương tự. Về đêm chúng chủ yếu đậu trên trần nhà, các đường dây điện và các đường dây khác trong nhà. Bên ngoài chúng đậu chủ yếu trên các hàng rào, đường dây điện, gờ của các toà nhà và trên cây. ở tất cả những nơi trên thì chúng thích hơn cả vẫn là góc và gờ hoặc các vật mảnh như là các hệ thống đường dây. Những nơi ruồi đậu về đêm thường là gần nguồn thức ăn ban ngày và cách mặt đất khoảng 1,5m đến 4,5mét.
Ruồi chuồng trại có tên khoa học là stomoxys calcitrans, có thể dễ dàng phân biệt với các loài ruồi nhà khác bởi cái vòi dài, nhọn duỗi thẳng trước đầu. Cả con đực và con cái dùng vòi này để chích da của vật chủ và hút máu. Ruồi này đẻ trứng ở những nơi như rơm, cỏ khô mục, cỏ, rong biển lên men. Ruồi chuồng trại thường thấy ở xung quanh chuồng trại, nhà cửa và dọc theo bờ biển và gần cũi chó. ở hai nơi sau chúng thường được gọi là ruồi bãi biển hoặc ruồi chó. Từ 1 đến 3 ngày thì trứng nở thành giòi hay ấu trùng có màu hơi vàng trắng. Những ấu trùng trải qua 3 lần lột xác và trở thành nhộng ở lần lột xác cuối cùng, ở điều kiện thời tiết ấm, giai đoạn thành nhộng kéo dài từ 6 đến 20 ngày.Trung bình, con trưởng thành sống khoảng 20 ngày.
Ruồi Mặt (MUSCA AUTUMMNALIS): là một loại ruồi gây hại mới mà các chuyên gia có thể gặp ở nhiều khu vực của Đông Bắc hay trung Mỹ. Loài ruồi Mặt trông giống các loại ruồi nhà thông thường khác nhưng kích thước có hơi lớn hơn và màu sắc có đậm hơn. Có thể phân biệt ruồi đực dễ dàng vì mắt chúng gần phần đầu hơn so với các loài ruồi nhà khác. Vào những tháng mùa hè, ruồi cái sẽ đẻ trứng trên các đống phân tươi. Các ấu trùng màu vàng này sẽ sống ở đống phân cho tới khi chúng phát triển thành nhộng, sống dưới đất hay trên bề mặt đất bên dưới đống phân. Ruồi trưởng thành sống nhờ vào các màng nhầy và các chất bài tiết xung quanh mắt, mũi ngựa và gia súc. Gây cho chúng rất nhiều phiền toái.
RUỒI TRÂU (FLESH FLY): Họ sarcophagidae , có nhiều ở khu dân cư đông đúc, nhưng hiếm khi vào nhà hay những nơi để đồ ăn với số lượng đáng kể. Nhiều ruồi cái đẻ ấu trùng sống trên thịt vụn hoặc trên phân chó. Chúng thường gây khó chịu ngoài trời gần nơi chó qua lại. Ruồi trâu lớn hơn ruồi nhà (từ 2 đến 3 lần) và màu hơi xám với những ô xám đen ở bụng.
RUỒI NHẶNG VÀ RUỒI NHẶNG XANH (họ calliphoridae) thường xuyên xuất hiện ở những khu vực ô nhiễm, đặc biệt là thường thấy với số lượng lớn gần các khu vực giết, mổ gia súc, các nhà máy chế biến thịt và các bãi rác. Ruồi trưởng thành lớn và có màu xanh bạc hay màu xanh thẫm. Mặc dù trứng thường xuyên được đẻ vào thịt hay xác động vật, nhưng chúng cũng có thể đẻ trứng lên các chất rau quả thối rữa khi không có thịt. Chúng thường được tìm thấy ở những miếng thịt thừa hay các thùng rác ở nhà rác. ở các thành phố thì các thùng rác là những nguồn quan trọng nhất. Chỉ riêng các thùng rác sản sinh ra khoảng 30.000 con ruồi trong vòng một tuần. ấu trùng mới sinh ra chỉ sống một thời gian ngắn trên các chất mà trứng được đẻ lên, sau đó chúng sẽ chui xuống dưới ít thối rữa hơn. Khi trưởng thành, ấu trùng sẽ rời các chất thức ăn đó chui xuống đất và phát triển thành nhộng. Ruồi thuộc họ này có phần miệng và có thói quen ăn uống như các loài ruồi nhà và là các con vật mang các mầm bệnh.