Tác giả: Nguyễn À Nguyễn
Có phải tình yêu chỉ xuất phát từ sự chân thật, không suy tính?
Có chắc tình yêu là thứ cảm xúc tinh khiết chỉ sinh ra từ con tim chân thành?
...
Và tôi đã học hành nghiêm túc trở lại. Nhưng "nghiêm túc" không có nghĩa là học khá.
Ngành tôi học ở trường Đại học Kinh tế là Quản trị Maketing.
Tôi học dở tệ, nên bạn bè trong lớp không ai kết thân với tôi. Tôi có mặt hay vắng mặt trên lớp cũng không ai để ý tới. Do đó tôi cũng không để ý đến ai.
Nhưng thời gian gần đây tôi nghỉ học khá nhiều, nên cần phải mượn vở để chép bài, hoặc đem đi photocopy cho nhanh. Vì muốn có đầy đủ bài giảng, người tôi nghĩ đến đầu tiên là Thái. Tuy ngay lúc đó tôi không thân thiết gì với Thái nhưng sau này tôi chơi rất thân, và gọi Thái là huynh.
Thái học rất giỏi, nhưng con trai trong lớp tôi không ưa Thái lắm.
_ Ghét nhất ai nghỉ học rồi mượn vở đi photo, - Thái đáp lạnh lùng.
Nghe thế, tôi cũng không tỏ ra khó chịu. Vẫn bình thản.
_ Dù sao thì mình cũng cám ơn. - Tôi quay lưng đi.
Tự dưng Thái hỏi: _ Vì sao lại trở thành chuyên gia trốn học vậy?
_ Thất tình, - tự dưng tôi lại trả lời và tiếp tục đi.
Vào buổi học sau, Thái tự đến ngồi gần tôi. Thái không cho tôi mượn vở photo, nhưng đã giúp tôi nhiều hơn thế.
Thái hướng dẫn tôi lấy lại kiến thức đã mất. Tôi vào nhóm của Thái mỗi khi làm tiểu luận thuyết trình. Tôi cùng Thái học thi. Nhờ Thái mà điểm số của tôi tăng lên đáng kể.
Và sau này, khi thân thiết với nhau hơn, Thái đã chia sẻ với tôi quá khứ của Thái. Như tôi đã từng.
Thái lớn hơn tôi một tuổi. Thái đã học một năm ở trường đại học khác. Và Thái đã yêu đơn phương một người giảng viên lớn tuổi hơn Thái. Và dĩ nhiên Thái đã bị từ chối.
Thái không bao giờ quên câu nói của người giảng viên đó.
Tôi biết em rất tốt với tôi, nhưng tôi không biết vì sao tôi không thể yêu em được. Không phải vì tôi lớn tuổi hơn em, không phải vì em là học trò của tôi. Tôi xin lỗi. Mong em hãy quên tôi đi.
Đúng là Thái đã quên được người ấy, nhưng Thái vẫn nhớ như in câu nói đó. Dù vậy, tâm trí Thái không hề giống tôi, không hề có nỗi ám ảnh nào. Bởi vì Thái đã tìm được động lực để xua tan nỗi ám ảnh đó.
Khi nghe Thái hỏi:
_ Mày muốn biết, động lực ấy xuất phát từ đâu không?
Tôi gật đầu hồ hởi như người lạc đường tìm thấy hướng đi.
Tôi còn nhớ Thái đã mở đầu bằng một câu hỏi, tưởng như vô bổ.
_ Mày ở quên lên Sài Gòn học, chắc mày biết người ta nuôi chim bồ câu bằng cái chuồng không có cửa đúng không? Chim sẽ tự bay đi kiếm ăn, rồi tự bay về tổ. Vậy tao hỏi mày, nếu mày muốn nuôi chim bồ câu, mày sẽ làm chuồng trước hay tìm chim trước?_ Tui sẽ tìm chim trước, - tôi đáp rất nhanh.
_ Vì sao? - Thái hỏi lại cũng rất nhanh.
_ Vì phải biết hình dạng và số lượng chim như thế nào để làm chuồng cho phù hợp chứ. Nếu làm chuồng trước, lỡ làm chuồng quá nhỏ mà tìm được quá nhiều chim thì sao? Có phải là phải tốn công làm lại không. Hoặc làm chuồng to quá trong khi tìm được quá ít chim thì sao? Có phải phí công sức không. Và quan trọng nhất là, nếu làm chuồng trước, thế nào ta cũng lo tìm những con chim phù hợp với chuồng của ta, mà quên rằng phải cố gắng tìm được con chim tuyệt vời nhất.
_ Đó là lý do vì sao Lam bỏ mày theo thằng khác đó.
_ Tại sao?
_ Nếu không làm chuồng trước mà đi tìm chim trước, đến khi tìm được chim mà chưa có chuồng thì sao? Biết nuôi chim ở đâu trong thời gian hì hục làm chuồng? Có phải dễ mất chim không? Chim sẽ bay đi hoặc bị người khác dụ mất, lúc đó ngồi mà oán thán sao chim không có tình nghĩa gì hết. Vả lại, chưa chắc sẽ không tìm được chim tuyệt vời nhất, chỉ cần ta cố gắng làm một chiếc chuồng tuyệt vời thì sẽ có một con chim tuyệt vời thôi.
Điều Thái nói khiến tôi trầm tư. Tôi đã để mất Lam, mất con chim bồ câu của mình, vì chưa có chuồng.
_ Mày có biết cài chuồng tượng trưng cho thứ gì không?
_ Là gì? Tui không biết. À! Có phải là sự chân thành không?
_ Chân thành là thứ mày phải cho chim ăn ăn. Cái chuồng không phải là chân thành.
_ Chứ là gì? Ông nói đi.
_ Là sức hút của mày.
_ Sức hút là gì? - tôi nhíu mày.
Thái thở dài rồi đáp:
_ Mày phải nghe thật kỹ, tao chỉ nói một lần thôi, vì tao không thích giải thích dài dòng. Sức hút của mày hình thành từ những gì tốt đẹp của mày. Không phải là những thứ mày làm vì người ta, cái đó gọi là chân thành. Sức hút là thứ để người ta thấy mày có nổi bật không. Sức hút là nguồn lực vô hình khiến người khác chú ý đến mày. Cái bằng đại học mà tao và mày muốn có, nó là thứ tạo nên một trong những sức hút của tao và mày đó.
_ Ý ông nói, sức hút là mấy thứ tiền tài danh vọng đúng không?
_ Nói đúng hơ, tiền tài danh vọng là những thứ tạo nên sức hút, - Ánh mắt Thái rất nghiêm túc.
_ Nếu sức hút được hình thành từ mấy thứ đó thì tui không cần đâu.
_ Mày dẹp dùm tao cái giọng của mấy thằng suốt ngày ăn lương khô, uống rượu, nói lời trượng nghĩa đi.
Tôi im lặng.
_ Ba mẹ mày cho mày tiền ăn học có hy vọng mày kiếm ra tiền để tự nuôi bản thân không? Có hy vọng mày được tài năng như người ta không? Có hy vọng mày giữ chức danh nào đó trong một công ty không? Có hy vọng mày tạo được tính vang để nở mày nở mặt không? Mày nói một tiếng không đi.
Tôi gật đầu: - Ừ! Thì có.
_ Tiền tài danh vọng là mong muốn chính đáng của một thằng đàn ông. Thằng nào tỏ ra xem thường, một là ganh tị với sự thành công của người khác, hai là ngụy biện cho sự hèn nhát thiếu phấn đấu của bản thân, ba là bị phim kiếm hiệp tiêm nhiễm nên suy nghĩ thiếu thực tế. Mày là dạng thứ ba đúng không?Tôi im lặng.
_ Mày có muốn biết thêm về sức hút nữa không?
_ Muốn, ông nói tiếp đi.
_ Tiền và danh vọng là hai thứ tạo nên những sức hút dễ thấy, nhan sắc và tầm ảnh hưởng cũng thế. Bốn thứ này được sinh ra khi con người bắt đầu chung sống với nhau. Để sống và được xã hội công nhận, bất cứ ai cũng xem nó là thành quả. Và dĩ nhiên ai đạt được sẽ có sức hút với người khác.
_ Thầy tu không cần bốn thứ đó vẫn sống tốt đấy thôi, - tôi chen ngang.
_ Có chùa nào không để thùng phước sương không? Tao biết đến chùa Long Sơn ở Nha Trang nhờ điều gì? Trong quốc hội có bao nhiêu sư thầy? Mày có cảm giác như thế nào khi nói chuyện với một vị sư đầu không cạo, râu không tỉa, thân thể bốc mùi? Mày trả lời đi.
Tôi im lặng.
_ Các sư thầy được tôn trọng và trân quý là vì họ có thêm những sức hút khác, được hình thành từ những thứ khó thấy. Chẳng hạn như nhân cách, kiến thức và tâm hồn. Qua đó mày sẽ thấy rằng, sức hút có hai loại, một loại hình thành từ những thứ dễ thấy, và một loại hình thành từ những thứ khó thấy. Theo mày loại nào quan trọng và khó đạt được hơn?
_ Sức hút khó thấy, - tôi đáp.
_ Vì sao? - Thái hỏi.
_ Tui biết, nhưng không giải thích được. Ông hiểu, ông nói luôn đi.
_ Đã gọi là sức hút khó thấy, dĩ nhiên sẽ khó thấy hiểu, mà đã không hiểu thì sẽ khó đạt được, nhưng bất cứ ai sinh ra cũng phải phấn đấu vì nó. Còn sức hút dễ thấy thì không khó hiểu, có những người mới sinh là đã đạt được, không cần phấn đấu, điển hình như mấy đứa con của ông tỷ phú Bill Gates. Tao hỏi mày, giữa một cô gái xinh đẹp giàu có và một cô gái cần cù tinh tế, cả hai đều có vẻ dịu dàng, mày sẽ chọn ai làm vợ?
_ Tui sẽ lấy cô gái cần cù tinh tế làm vợ, nhưng âm thầm cặp bồ với cô gái xinh đẹp giàu có.
Thái mỉm cười: _ Tham lam, sân si, man rợ, ích kỷ, hèn nhát, làm biếng là những thứ tạo nên sức đẩy, thì mày đã có hai thứ rồi đó.
_ Ai mà chẳng có.
_ Mày còn xấu trai, nghèo nàn và trốn học có tiếng nữa.
_ Thôi nha! Còn ông thì ác mồm ác miệng.
Sau này hồi tưởng lại, tôi luôn xem đó là lần nói chuyện sâu sắc đầu tiên của tôi và Thái.
Tuy ngày ấy tôi đã không nghĩ như thế. Tôi đã không biết rằng, trò chuyện sâu sắc là luôn thẳng thắn không e dè, là không sợ chạm đến tự ái đối phương. Mạnh dạn nói ra quan điểm của mình, luôn hướng đến chân lý, và không kỳ thị đối phương là người như thế nào, nam hay nữ, nhỏ hay lớn, học nhiều hay học ít, thân hay không thân.
Điều tuyệt vời là sau mỗi lần trò chuyện như thế, ai cũng nhận được một món quà.
Và chính món quà đó đã giúp tôi rút ra bài học từ quá khứ. Tôi mạnh dạn nhìn thẳng vào bản thân mình, và so sánh với Huy.
Đúng là tôi không bằng Huy. Huy có nhiều sức hút hơn tôi.
Huy lớn tuổi hơn tôi và Lam, Huy nhiều vốn sống hơn hai đứa tôi. Tôi chỉ là thằng đi học, sống phụ thuộc vào ba mẹ. Huy đã đi làm tự lo cho bản thân. Tôi đang phải mài quần trên giảng đường để có bằng đại học, còn Huy đã có nó từ lâu. Huy và Lam ở cùng một công ty, Huy đã làm lâu năm hơn Lam, có kinh nghiệm nhiều hơn Lam và Huy giúp đỡ Lam nhiều. Còn tôi ở xa Lam, không làm được gì cho Lam cả.Và tôi phải chấp nhận là Huy đẹp hơn tôi, cao hơn tôi, thanh nhã hơn tôi, gương mặt láng mịn hơn tôi. Tuy tôi có chút võ thuật, nhưng thời đại này không ai xem trọng người hay động tay động chân. Và tôi biết Lam đã từng sợ tôi chặn đường đánh Huy.
Thời đại này coi trọng trí tuệ, tính cách và tâm hồn. Song nó rất khó so sánh, vì bản tính của tôi và Huy không có gì xấu xa rõ ràng hay tốt đẹp vượt trội, nên Lam không thể ghi nhận được.
Càng nghĩ, tôi càng hoài nghi cả ngày xưa. Có phải Lam yêu tôi vì tôi là lớp trưởng, tôi học tập chăm chỉ và khỏe hơn những đứa khác một chút không?